Հիմա հասել ենք եռման կետին, վերջին քայլն է մնում․ Նարեկ Մարգարյան

ABC ինտերվյուի հյուրը հումորիստ, սցենարիստ Նարեկ Մարգարյանն է։ Նարեկի հետ միայն ժամանակակից հումորի տենդենցներից չէ, որ խոսել ենք, այլ նաև քաղաքական և մշակութային այն զավեշտալի եղելություններից, որոնք հղի են լուրջ վտանգներով։ Նարեկի կարծիքով՝ կուրորեն հետևել որևէ երկրի զարգացման մոդելին, ուղղակի ծիծաղելի է և ոչ իրական։ Հումորիստի կարծիքով՝ այս իրավիճակում միակ ելքը համախմբումն է, ինչը մեր ժողովրդի մոտ վատ է ստացվում, և դրա վառ օրինակը ԲՈՒՀ-երի օպտիմալացման դեմ միասնական պայքարի բացակայությունն է։

-Երկար տարիներ է` ԱրմՔոմեդին եթերում է, եղե՞լ են դեպքեր, երբ որևէ մեկի հասցեին արված կատակի համար ձեզանից բացատրություն պահանջեն։

-Իհարկե, եղել է․․․Մի անգամ պատգամավորներից մեկը զանգեց, ասաց, չգիտեմ` ձեզ հրավիրեմ խորովածի՞, թե՞ ծեծեմ։ Ասում է՝ տղաս ասում է պետք է ծեծել, ես ասում եմ՝ չէ։ Իհարկե, ամեն ինչ ավարտվեց խորովածի սեղանով։ Մեր պարագայում դա անխուսափելի է, և մենք դա շատ լավ հասկանում ենք։ Մարդիկ շատ տարբեր ռեակցիա են տալիս, երբ անուններ են հնչեցվում։

-Իսկ Ձեր հաղորդման ֆորմատը որտե՞ղ և երբ է առաջինը եղել եթերում։

-Լուրերը հումորի լեզվով մատուցելու միտքը, երևի, առաջինը բրիտանացիների մոտ է ծագել։ Որքան հիշում եմ, առաջին հաղորդումներին ինչ-որ պահի նույնիսկ Ռոուեն Ատկինսոնն է մասնակցել։ Հիմա նույնիսկ այդպիսի տենդենց կա․ մարդիկ հաճախ նորություններին հենց այդ տարբերակով են ծանոթանում։

-Ոչ հայաստանյան քաղաքական դաշտից, դուք ու՞մ հաճույքով մի ամբողջ ԱրմՔոմեդի կնվիրեք։

-Թրամփին իհարկե․․․Երբ նոր էր հայտվել, մտածեցինք, որ մեզ համար նա ուղղակի ոսկի է։ Մի քանի բան նույնիսկ պատրաստեցինք իր մասին, բայց պարզվեց` մերոնց չի հետաքրքրում այն, ինչ դրսում է կատարվում։

– Հայաստանում, ո՞ր քաղաքական գործչին եք Ձեր հաղորդումներում ամենաշատն անդրադարձել։

-Ինձ թվում է դեռ Գալուստ Գրիգորիչի ռեկորդը ոչ-ոք չի անցել։ Վերջին տարիներին վարչապետին ենք ամենաշատը անդրադարձել՝ իր Հովիկ Աղազարյաններով, որոնք իր շարունակությունն ու հետևանք են իրականում։

-Իսկ հայաստանյան այս վիճակը Ձեզ համար ցավալի՞ է, թե՞ զավեշտալի։

-Երկուսն էլ, որովհետև ԱրմՔոմեդին նայողներից ֆիդբեք ենք ստանում․ շատ են ասում, որ նայում ենք՝ ծիծաղում, որ չլացենք։ Ամեն օր այն, ինչ լսում ենք, բոլորիս մոտ արդարացի զայրույթ է առաջացնում․ այն շատ բութ որոշումները,  շատ վատ քաղաքականությունը։ Այդ ամենի նորմալ ռեակցիան զայրույթն է, բայց մենք սուբլիմացնում ենք ծիծաղով։

-Դուք ունեք բավականին մեծ լսարան, և արդյոք լուրջ իրադարձությունները հումորով ներկայացնելը վտանգ չի պարունակում, որ մարդիկ կարող է չգիտակցեն դրա վտանգավորության, կամ լրջության աստիճանը։

-Ինձ թվում է` մենք լավ պայմանագիր ունենք մեր լսարանի հետ։ Իրենք էլ են հասկանում, որ այդ ամեն ինչը լուրջ է։ Այն մարդիկ, ովքեր չեն հասկանում, որ այդ ամենը լուրջ է՝ մեր լսարանը չեն ու չեն կարող լինել։ Իրենք «Հանրայինի», «ՖրիՆյուզի», «Հայկական ժամանակի» և մնացած արբանյակ լրատվականների լսարանն են։ Իրենք մեր լսարանը չեն, իրենց դա հետաքրքիր չէ, զայրացնում է։ Եթե իրենց այս ամենն իսկապես ցավեցներ, իրենց նման կերպ չէին պահի։ Չեմ կարծում, որ որևէ մեկը չի հասկանում՝ ինչ է կատարվում, դա ուղղակի անհնար է։ Չեմ պատկերացնում՝ ինչ միաբջիջ մեկը պետք է լինի, որ չհասկանա։ Մարդիկ շատ լավ էլ հասկանում են ինչ է կատարվում, ուղղակի ինչ-որ մեկն ունի անմիջական շահ այս կատարվածից․ օրինակ՝ գյուղերը հանձնում են, բայց իր աներձագը թաղապետարանում է աշխատում։ Մինչ այդ ընդհանրապես չի աշխատել, հիմա շատ լավ է, մեկ-մեկ էլ կարողանում է ինչ-որ շինարարության թույլտվություններ, բաներ պոկել։ Ինքը երբեք չի խոսելու, բայց դա չի նշանակում, որ չի հասկանում, պարզապես նախընտրում է չհասկանալ, չխոսել դրա մասին։

-Հայաստանի զենքերը որո՞նք են։ Ադրբեջանը ունի նավթ, մնացածը փող ու զենք, իսկ մե՞նք ինչ ունենք։

-Նախևառաջ network ասվածն է, որը շատ-շատ ուժեղ է և ոչ մի անգամ չի օգտագործվել։ Մեր սփյուռքը շատ գերհզոր երկրների ամենաբարձր խավերում է ներկայացված։ Մենք դրա կես տոկոսն ենք կարողացել օգտագործել՝ չհասկանալով, որ դա իրոք պետք է։ Չգտնվեց իսկապես միավորող մեկը, ում կվստահեին բոլորը։ Ամեն մեկն իր օրակարգն ունի ու շատ դժվար է նրանց միավորելը։ Ամերիկայում մի քանի Դաշնակցություն կա և իրար հետ չունեն՝ դե հիմա արի այդ մարդկանց միավորի։ Շատ դժվար բան է։ Նույն իրավիճակն է նաև մնացած երկրներում։ Նույնիսկ այստեղ՝ Երևանում ենք պառակտվում։ Մեր խոցելի տեղը դա է՝ մեզ միայն պառակտվելու առիթ տուր։

-Գուցե այստեղից սխալ կոորդինացիայի խնդիրն է նաև պատճառը։

-Հիսուս Քրիստոսն էլ գա, չի կարողանալու այս ժողովրդին միավորել, ի դեպ՝ դա չի նշանակում, որ չպետք է փորձել։ Եթե այդ կես %-ի տեղը կարողանայինք միավորել սփյուռքի 10 %-ը ՝ դա արդեն շատ մեծ տարբերություն կլիներ։ Անվստահության տարր կա մեր մեջ, չենք հասկանում, որ ավելի մեծ նպատակներ կան, որ հիմա պետք է ավելի լայն մտածել։

-Նարե՛կ, դուք հիմա նաև ունեք ԼուրջՔաստ։ Դա լուրջ խոսելու, լուրջ հարցեր տալու համա՞ր է, թե այլ պատճառներ ունի։

-Մի քանի անգամ այնպես եղավ, որ ինչ-որ մարդկանց հետ հանդիպելիս, ու շփվելիս ասում էին ա՜ դուք փաստորեն ահագին խելացի եք (ծիծաղում է), օկ, լավ, փաստորեն դա չի երևում․․․Ուզում էինք խոսել շատ ավելի լուրջ, երկար, բացված և ըստ էության։ Էլի այնպես չէ, որ շա՜տ լուրջ ենք, բայց շատ անմիջական ենք ամեն դեպքում։ ԼուրջՔասթում այլ քոնթենթ է, բայց կարևոր է, որ այն, ինչ այնտեղ հնչեցվում և ու մարդկանց ում հյուրընկալում ենք, շատ լսեն։

-Այսօրվա քաղաքական դաշտում Ձեզ ի՞նչն է զարմացնում և զայրացնում։

-Մարդկանց վերաբերմունքն է զայրացնում․ բացարձակ պահանջատեր չեն, բացարձակ։ Չպետք է այդքան շուտ մոռանանք, որ վերջերս ողբերգական դեպքեր են տեղի ունեցել։ Մոռանում ենք և սկսում ենք շատ լուրջ քննարկել, որ ԼադաՆիվայի երգը ունի բալկանյան մելիզմներ և այլն։ Շատ դժվար է ինչ-որ բան մարդկանց տեղ հասցնել։ Երբ Բրյուսովի համալսարարանը փակվում էր․ հիշեցնեմ, որ միանում էին ֆիզկուլտ ինստիտուտը, Մանկավարժական համալսարանը և Բրյուսովը՝ այն երկուսից ոչ-ոք ծպտուն չհանեց։ Ես չեմ ասում՝ Կոնսերվատորիան, Թատերականի երեխեքը, կամ Պոլիտեխնիկը ՝ այն միացվողները չմիացան բողոքի ակցիաներին։ Ֆիզկուլտ ինստիտուտի երեխեքը երևի ուրախ էին Բրյուսովի հետ միանալ։ Երեխեքը սկսեցին երթեր անել, ցույցեր անել, թռուցիկներ բաց թողնել․ իսկապես ամեն ինչ անում էին երեխեքը։ Իրենց մեղադրել, որ ոչինչ չեն արել ես չեմ կարող, որովհետև 10 անգամ ավելի շատ են արել, քան պետք էր անել և քան արեցին Կոնսերվատորիայի ուսանողները։ Բրյուսովը կարող էր Արաբկիրում, Մասիվում էլ լիներ՝ ողբերգություն չի լինի, բայց Կոնսերվատորիայի պարագայում այդպես չէ։ Բրյուսովի երեխեքը չկարողացան իրենց ուսանող ընկերներին մեկ տարի առաջ մասնակից  դարձնել իրենց ակցիաներին, կամ ինչ-որ բան տեղ հասցնել, լսելի դարձնել, նույնիսկ ուսխորհրդի միջոցով։ Հիմա նույնն էլ կոնսի հետ է կատարվում՝ բացի երաժիշտների շրջանակից ոչ մեկին հետաքրքիր չէ՝ ինչ է կատաչվում։ Եվ այդպես լինելու է յուրաքանչյուրի հետ, մինչև չհասկանանք, որ այդ պրոբլեմներն ի վերջո յուրաքանչյուրին կանդրադառնան։ Այդ շղթան կառուցելու համար խելք պետք չի։

-Ի՞նչ վտանգավոր միտք է շրջանառվում հիմա, որը ձեզ վախեցնում է։ Այդպիսի տենդենց կա չէ՞ հիմա․ սկզբում միտքն է շրջանառվում, հետո միայն իրականացվում է։

-Այնքան շատ են վտանգավոր մտքերը․․․Սկսած՝ սա էլ տանք, որ խաղաղություն լինի շատ անհիմն, վտանգավոր, սուտ և բութ մտքից։ Սկզբում Արցախն էին ասում, տանք, հանգիստ ապրենք՝ դա չեղավ, հիմա նորից նույն բանը շարունակվում է։ Ի՞նչ է չհասկացան, որ դա չի օգնում։ Ինչպես երևում է չէ՝ չհասկացան․․․

-Իսկ այ ֆարսը Ձեր կարծիքով, ե՞րբ կավարտվի։

-Ցանկացած բանում կա եռման կետ, նույնն էլ հասարակության մեջ։ Ինչու՞ հաջողեցին 18 թվականին, որովհետև հասել էին եռման կետին, մի քիչ պետք էր ուղղակի օգնել, որ ամեն ինչ սկսվի։ Հիմա նույնպես հասել ենք եռման կետին, վերջին քայլն է մնում, որը ոչ մեկ չի կարողանում կազմակերպել, նեղ անձնական գզվռտոցների պատճառով։ «Ես  ե՞մ լինելու նախարարը» հարցը մարդկանց ավելի շատ ա հուզում, քան լինելո՞ւ է նախարարություն ընդհանրապես, թե՞ ոչ։

-Իսկ գուցե պատասխանատության վախն է շատերի մոտ։

-Դե դա էլ կա, իհարկե։ Այդ ամենը հո մի  բանով չի բացատրվում՝ բնական է, դա շատ տարբեր հանգամանքների կոմպլեքս է։ Մեկը սա է ուզում, մեկը՝ սրան չի սիրում, մեկը վախենում է պատասխանատվություն վերցնել, երկրորդը՝ որովհետև իրեն մինչ այդ նեղացրել են ու հիմա ինքն իրեն այդպես է պահում, չորրորդդ ունի իր բիզնես շահերը և այդպես անվերջ կարող ենք շարունակել թվարկել պատճառները։

Զրուցեց՝ Լենա Գևորգյանը