Աշխարհում տեղի են ունենում լայնածավալ ժողովրդագրական փոփոխություններ, որոնք դանդաղեցնում են տնտեսական աճը և ավելացնում պետական պարտքը, մեծացնում են միջնաժամկետ ֆինանսական անկայունության և ռեսուրսների բաշխման վտանգը շատ առաջադեմ տնտեսություններում, մինչդեռ շատ ցածր եկամուտ ունեցող զարգացող տնտեսություններում մեծացնում են քաղաքական և տնտեսական անկայունությունը. գրում է Stratfor վերլուծական կենտրոնը։
Ժողովրդագրական տարբեր զարգացումները ամբողջ աշխարհում առաջացնում են տնտեսական և քաղաքական մարտահրավերներ: Բարձր եկամուտ ունեցող (առաջադեմ) տնտեսությունները բնութագրվում են բնակչության շատ դանդաղ աճով, բնակչության լճացման մակարդակով կամ նույնիսկ բնակչության ուղղակի անկմամբ: Դրա արդյունքում՝ աշխատունակ բնակչության թիվն անկում է ապրում։ Միևնույն ժամանակ, միջինից բարձր եկամուտ ունեցող երկրները ենթարկվում են ժողովրդագրական շատ համանման փոփոխությունների, թեև զարգացած տնտեսություններից հետ են մնում մեկ կամ երկու տասնամյակ: Այնուամենայնիվ, նրանց ժողովրդագրական անցումները հաճախ ավելի արագ են եղել՝ հիմնականում ծնելիության մակարդակի արագ նվազման պատճառով, որը պայմանավորված է աճող տնտեսական բարգավաճմամբ, կրթության մակարդակի բարձրացմամբ (հատկապես կանանց շրջանում), մշակութային վերաբերմունքի փոփոխություններով։ Ի հակադրություն, ցածր եկամուտ ունեցող և շատ ցածր միջին եկամուտ ունեցող (զարգացող) տնտեսություններ շարունակում են բնութագրվել բնակչության և աշխատունակ տարիքի մարդկանց թվի արագ աճով:
Աշխարհի բնակչությունը 1950-ի 2,4 միլիարդից 2023-ին ավելացել է՝ հասնելով ավելի քան 8 միլիարդի: ՄԱԿ-ի կանխատեսումներով՝ գլոբալ բնակչությունը մոտավորապես 2080 թվականին կհասնի 10,3 միլիարդի և մնացած տասնամյակի ընթացքում կմնա 10 միլիարդից բարձր:
Պտղաբերության փոխարինման մակարդակը նկարագրում է այն երեխաների թիվը, որով կինը պետք է «փոխարինի» իրեն, այսինքն՝ դուստր ունենալով, որը կազմում է մոտ 2,1 երեխա յուրաքանչյուր կնոջ համար: Պտղաբերության մակարդակը 2,1-ից պակաս երկարաժամկետ հեռանկարում կհանգեցնի բնակչության նվազմանը։ Բնակչության անկում ապրող երկրների մեծ մասը գտնվում է Արևելյան Եվրոպայում՝ ծնելիության կտրուկ ցածր մակարդակի և հիմնականում՝ դեպի Արևմտյան Եվրոպայի երկրներ արտագաղթի համակցության պատճառով:
Մյուս երկրներում բնակչության նվազում է նկատվում տնտեսական ճգնաժամի, քաղաքացիական պատերազմի կամ արտաքին զինված հակամարտությունների հետևանքով զանգվածային արտագաղթի պատճառով։
Զարգացած տնտեսությունները հաճախ պայքարում են տնտեսական բարեփոխումներ իրականացնելու համար, որոնք բացասաբար են անդրադառնում տարեց ընտրողների և սոցիալական ապահովության թանկ ռեժիմների վրա, իսկ զարգացող երկրները կարող են պայքարել աճող աշխատունակ բնակչությանն իրենց աշխատուժում ինտեգրելու համար: Թեև զարգացած տնտեսություններում բնակչության ընդհանուր մակարդակը կարող է չնվազել ներգաղթի շնորհիվ, տարեց բնակչությունը կշարունակի աճել աշխատունակ բնակչության համեմատ: Այս ձևավորվող «մոխրագույն մեծամասնությունը», որքան էլ որ այն բազմազան լինի քաղաքականապես, շահագրգռված է պաշտպանել կենսաթոշակային և առողջապահական ծախսերը և դեմ է սոցիալական ապահովության ռեժիմի ծախսերի խնայողության բարեփոխմանը: Սա բարձրացնում է պետական ֆինանսների միջնաժամկետ և երկարաժամկետ մարտահրավերները: Արդյունքում՝ կառավարությունները բարդ ընտրությունների առաջ են կանգնում հարկերի բարձրացման, ծախսերի կրճատման կամ պարտքի ավելացման համար ավելի մեծ հարկաբյուջետային դեֆիցիտը թույլ տալու առումով, ինչը կարող է վտանգել տնտեսական և ֆինանսական կայունությունը՝ դանդաղեցնելով տնտեսական աճը: Միևնույն ժամանակ, ժողովրդագրական առումով արագորեն ընդլայնվող հասարակությունները նույնպես բախվում են զգալի տնտեսական մարտահրավերների՝ ընդլայնվող աշխատունակ բնակչությանը տնտեսության մեջ ինտեգրելու տեսանկյունից: Քանի որ այս երկրները հաճախ շատ աղքատ են, կառավարությունները դժվարանում են ապահովել կրթություն և ենթակառուցվածքներ՝ աջակցելու ուժեղ, կայուն տնտեսական աճին և նպաստելու երիտասարդների ինտեգրմանը տնտեսությանը: Սա հաճախ երկրներին դարձնում է ավելի հակված ներքաղաքական բռնության և անկայունության, ինչը ավելի է ազդում տնտեսական զարգացման, օտարերկրյա ներդրումների և մատակարարման շղթայի ինտեգրման վրա:
Թեև ցածր եկամուտ ունեցող երկրներն ավելի բարենպաստ ժողովրդագրական դիրքում են՝ նրանք դեռ բախվում են բարձր գործազրկության, քաղաքական անկայունության և ներքին հակամարտությունների հետ կապված մարտահրավերների:
