Ադրբեջանի առաջնորդ Իլհամ Ալիևն ԱՄՆ նախագահական ընտրություններում ստացավ այն, ինչ ցանկանում էր. Դոնալդ Թրամփը կվերադառնա Սպիտակ տուն։ Բայց Թրամփի առաջին քայլերը արտաքին քաղաքականության թիմը հավաքելու հարցում ցույց են տալիս, որ նրա երկրորդ ժամկետը կարող է ավելի բարդ ճանապարհ մատնանշել Ադրբեջանի համար, քան ակնկալում էր Ալիևը, գրել է Eurasianet-ը:
Ընդհանրապես, ակնկալվում է, որ Թրամփի գալիք վարչակազմը չի ընդգծելու ժողովրդավարական չափանիշներին հավատարմությունը և անհատական իրավունքների հարգումը որպես ԱՄՆ արտաքին քաղաքականության ուղեցույց: Դա ողջունելի նորություն է ավտորիտար մտածողությամբ առաջնորդների համար, ինչպիսիք են Ալիևը և Վրաստանի իշխող «Վրացական երազանք» կուսակցությունը, որը վերջին տարիներին որդեգրել է ոչ լիբերալ քաղաքականություն:
Նոյեմբերի 5-ին՝ ԱՄՆ նախագահական քվեարկությունից հետո, Ալիևը բարձր է գնահատել Թրամփի առաջին ժամկետը՝ որակելով այն որպես ԱՄՆ-ի և Ադրբեջանի միջև «շատ արդյունավետ համագործակցության» ժամանակ։ Նրա ենթադրությունն այն էր, որ ջերմ հարաբերությունները կպահպանվեն Թրամփի երկրորդ ժամկետում՝ Բայդենի վարչակազմի հետ չորս տարվա բանավոր ծեծկռտուքից հետո՝ կապված Ադրբեջանում մարդու իրավունքների խնդիրների հետ:
Սակայն Թրամփի աշխարհայացքի որոշ ասպեկտներ, ինչպես նաև նրա կադրային ընտրությունները, կարող են բարդություններ ստեղծել Բաքվի և Թբիլիսիի համար: Սկզբում փորձագետները լայնորեն կարծում էին, որ Կովկասում աշխարհաքաղաքական զարգացումները, դժվար թե, գերեն Թրամփին, ուստի՝ նա հակված կլինի թողնել ԱՄՆ-ի քաղաքականությունը ենթակաների ձեռքում։ Այդ դեպքում՝ Բաքվում անհանգստության տեղիք է տալիս պետքարտուղարի պաշտոնում Ֆլորիդայի սենատոր Մարկո Ռուբիոյի նշանակումը։
Ռուբիոն անկեղծորեն արտահայտվել է Ադրբեջանի՝ մարդու իրավունքների վիճակի և արցախահայերի նկատմամբ վերաբերմունքի մասին: 2023 թվականի հունիսին նա համահեղինակել է օրինագիծ, որը դատապարտել է Ադրբեջանի կողմից Լեռնային Ղարաբաղի շրջափակումը և կոչ արել պատժամիջոցներ սահմանել այդ երկրի դեմ։ Նա նաև եղել է Ալիևի վարչակազմի կողմից քաղաքական հակառակորդների և այլախոհների նկատմամբ կիրառվող ճնշումների բուռն քննադատը:
Ռուբիոյի նշանակումը կարող է Բաքվում մտավախություն առաջացնել, որ ԱՄՆ արտաքին քաղաքականությունը կարող է հետևել հոկտեմբերին սոցցանցերում Թրամփի տված խոստմանը: Վերջինս աջակցություն է ցուցաբերում Հայաստանին հայ-ադրբեջանական խաղաղ գործընթացում. «Ես կաշխատեմ դադարեցնել բռնությունն ու էթնիկ զտումները, և մենք կվերականգնենք խաղաղությունը Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև»,- գրել էր Թրամփը։
Ադրբեջանցի որոշ փորձագետներ վերանայում են առաջիկա չորս տարիների մասին ակնկալիքները:
«Այս պահին դժվար է ասել, թե գործնականում ի՞նչ կնշանակի Թրամփի վարչակազմը Հարավային Կովկասի համար, քանի որ դեռ շատ անորոշություններ կան։ Շատ բան կախված կլինի նրանից, թե Թրամփի վարչակազմն ինչ առաջնահերթություն է տալիս այս տարածաշրջանին, բայց մինչ այժմ այն երբեք չի եղել նրա 10 առաջնահերթությունների շարքում», – գրել է բաքվաբնակ վերլուծաբան Շուջաթ Ահմադզադեն X-ի միկրոբլոգում: Նա հավելել է, որ Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի նման փոքր երկրներին, ամենայն հավանականությամբ, պետք է արագացնեն այլ խոշոր տերությունների, այդ թվում՝ Ռուսաստանի և Չինաստանի հետ իրենց հարաբերությունները վերանայելու ջանքերը:
