ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև հակամարտության ռիսկը, որը կարող է հանգեցնել մեծ թվով զոհերի և տեղահանությունների, բարձր է․ Stratfor-ի կանխատեսումը

Stratfor վերլուծական կենտրոնը ներկայացրել է 2025 թվականի երրորդ եռամսյակի կանխատեսում, ըստ որի՝ այն կնշանավորվի աշխարհում առևտրի և մատակարարման շղթայի անկայունությամբ, ինչպես նաև ամենադաժան հակամարտություններից մի քանիսում սրման մշտական ռիսկով։ Կենտրոնն անդրադարձել է նաև հայ-ադրբեջանական հակամարտությանն՝ ընդգծելով, որ լարվածությունը պահպանվում է։

Ըստ կանխատեսման՝ հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները կմնան փխրուն, քանի որ խաղաղության բանակցությունների դադարեցումը կմեծացնի ռազմական բախման վերսկսման ռիսկը: Հայաստան-Ադրբեջան հարաբերությունները լարված կլինեն եռամսյակի ընթացքում՝ խաղաղության համաձայնագրի կնքման սահմանափակ հեռանկարներով: Մինչդեռ երկու երկրների միջև 2025 թվականի մարտին հայտարարված համաձայնագրի տեքստը դիվանագիտական հանդիսավոր իրադարձություն էր։ Stratfor-ն ընդգծել է, որ Բաքվի կողմից նախապայմանների ներկայացումը, այդ թվում՝ Հայաստանում սահմանադրական փոփոխությունները, կշարունակի հետաձգել ստորագրման գործընթացը, քանի որ Երևանը, հավանաբար, կհետաձգի ցանկացած քաղաքականապես զգայուն զիջում մինչև 2026 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները՝ ներքին բացասական արձագանքից խուսափելու համար: Արդյունքում՝ ռազմական էսկալացիայի ռիսկը կշարունակվի եռամսյակի ընթացքում, հատկապես, քանի որ ամառային պայմաններն առավել նպաստավոր են ռազմական գործողությունների համար: Ադրբեջանը կարող է հաշվարկել, որ իր նպատակներին, մասնավորապես՝ Նախիջևանի էքսկլավ տանող ցամաքային միջանցքին, կարող է ավելի արագ հասնել հարկադրանքի միջոցով:

Մինչդեռ Հայաստանի լիակատար ներխուժումը քիչ հավանական է, քանի որ Բաքուն ցանկանում է խուսափել Արևմուտքի օտարացումից, Ադրբեջանի գործողությունները կարող են ներառել սահմանի հայկական կողմում գտնվող գյուղերի սահմանափակ ներխուժում: Մինչդեռ, Ֆրանսիայի, Հնդկաստանի և Իրանի հետ Հայաստանի պաշտպանական գործընկերությունների աճը, զուգորդված ընտրություններից առաջ քաղաքական հաշվարկների հետ, կխրախուսեն Երևանին հակադարձել։ Սա կբարձրացնի ավելի լայն հակամարտության ռիսկը, որը կարող է հանգեցնել մեծ թվով զոհերի և տեղահանությունների, և, ցածր հավանականության, բայց բարձր ռիսկի սցենարում, կարող է վերաճել միջնորդավորված հակամարտության, եթե միջամտեն տարածաշրջանային խաղացողներ, ինչպիսիք են Թուրքիան, Իրանը և Ռուսաստանը։