ԵԱՏՄ-ում որոշումների կայացման մեխանիզմն ավելի կնմանեցվի ԵՄ-ի մոդելին․ Հանձնաժողովի որոշումներն ուղղակի ազդեցություն կունենան բոլոր մասնակիցների վրա
Ռուսաստանի գլխավորած Եվրասիական տնտեսական միությունը (ԵԱՏՄ), կարծես, պլանավորում է լայնածավալ փոփոխություններ իր գործունեության մեջ։ Փոփոխությունները նախատեսված են ԵԱՏՄ որոշումների կայացման մեխանիզմն ավելի նմանեցնելու Եվրոպական միության մեխանիզմին։ Փաստաթուղթը, որը հայտնի է որպես Չորրորդ մեծ արձանագրություն, դարձել է Միության գոյության ամբողջ տասնամյակի ընթացքում կատարված փոփոխությունների ամենածավալուն փաթեթը։ Այս մասին նշվում է Exclusive.kz կայքի հրապարակած զեկույցում։
Այն ընդգրկում է ինտեգրման հիմնական ոլորտները՝ ներքին շուկա, մաքսային և տեխնիկական կարգավորում, ծառայությունների առևտուր և ներդրումներ, էներգետիկա, տրանսպորտ, մրցակցություն և պետական գնումներ։
Նախաձեռնության նպատակն է վերացնել ԵԱՏՄ գործող օրենսդրության բացթողումները և ամրապնդել Միությունը՝ որպես լիարժեք ինտեգրացիոն միավորում։
Չորրորդ մեծ արձանագրության ամենանշանակալի փոփոխություններից մեկը Ռուսաստանի պետական պաշտպանական գնումների բացառումն է ԵԱՏՄ-ի ընդհանուր շուկայի ռեժիմից։
Մրցակցության ընդհանուր սկզբունքների և կանոնների մասին արձանագրությունը ներառում է դրույթ, որի համաձայն՝ մրցակցության և պետական գների կարգավորման կանոնները չեն տարածվում պաշտպանական և անվտանգության կարիքների համար ապրանքների ձեռքբերման, ինչպես նաև ռազմատեխնիկական համագործակցության շրջանակում մատակարարումների վրա։
Հիմնավորման մեջ հստակ նշված է. «Փոփոխությունը մտցվել է՝ հաշվի առնելով Ռուսաստանի Դաշնության պետական պաշտպանական գնումների ոլորտում օրենսդրության առանձնահատկությունները»։
Ռուսաստանն այժմ պահպանում է պաշտպանության ոլորտում գնագոյացման, կապալառուների ընտրության և պայմանագրային պայմանների նկատմամբ լիակատար վերահսկողությունը՝ ներառյալ ռազմական տեխնիկայի արտահանումը ԵԱՏՄ երկրներ: Սա փաստացի ամրագրում է Ռուսաստանի ռազմարդյունաբերական համալիրի համար հատուկ իրավական ռեժիմ և հանում է ռազմատեխնիկական համագործակցության բոլոր գործողությունները Հանձնաժողովի վերազգային կարգավորումից:
Տարածաշրջանային դիտորդների խոսքով՝ ներկայիս ձևակերպմամբ Չորրորդ մեծ արձանագրությունը չի սահմանափակվում առանձին փոփոխություններով։ Փաստաթուղթը զգալիորեն ամրապնդում է Եվրասիական տնտեսական հանձնաժողովի (ԵԱՏՀ) լիազորությունները, որին տրվում է իրավունք՝ հաստատել ներքին շուկայում խոչընդոտների և սահմանափակումների որակավորման մեթոդաբանությունը, ճանաչել այդպիսի խոչընդոտները որպես վերացված,տրամադրել պարտադիր պարզաբանումներ ԵԱՏՄ տեխնիկական կանոնակարգերի վերաբերյալ։
Այս փոփոխությունները ԵԱՏՄ-ն արդյունավետորեն ավելի են մոտեցնում Եվրոպական միության մոդելին, որտեղ Հանձնաժողովի որոշումներն ուղղակի ազդեցություն ունեն բոլոր մասնակիցների վրա։
Էներգետիկայի ոլորտում նույնպես նշանակալի փոփոխություններ են կատարվել։ Ստեղծվում է նոր հաստատություն՝ Եվրասիական տնտեսական միության (ԵԱՏՄ) ընդհանուր էլեկտրաէներգետիկ շուկայի գրանցողը, որը պատասխանատու կլինի գործարքների գրանցման և պայմանագրերի կատարման մոնիթորինգի համար։
Էներգետիկայի ոլորտի լիազոր մարմինների ղեկավարների խորհրդի լիազորություններն ընդլայնվում են։
Առաջին անգամ տրանսպորտային բլոկն ամրագրում է միջազգային տրանսպորտի համար էլեկտրոնային թույլտվությունների օգտագործման հնարավորությունը, ինչը քայլ է դեպի Միության արտաքին սահմանում վերահսկողության ամբողջական թվայնացում։
Փաստաթղթում նշվում է, որ անդամ պետությունները փոխադարձաբար կճանաչեն բանկային երաշխիքները մրցույթներին մասնակցելիս։
Ներդրվում է էլեկտրոնային ձևաչափով պայմանագրեր կնքելու վերաբերյալ կանոնակարգ, և ընդլայնվում է մեկ աղբյուրից գնումների դեպքերի ցանկը։
Այս միջոցառումները նպատակ ունեն պարզեցնել գնումների ընթացակարգերը և զարգացնել գիտական, տեխնիկական և ստեղծագործական ոլորտները։
Առևտրի և ինտեգրման նախարարությունն ընդգծում է, որ Մեծ արձանագրության ընդունումը չի պահանջի բյուջետային ծախսեր և չի ազդի ազգային անվտանգության վրա։ Դրա հիմնական նպատակն է զարգացնել ԵԱՏՄ ինստիտուտները և վերացնել կրկնօրինակ կարգավորումները։
