Փաշինյանը պատրաստվում է խորհրդարանական ընտրությունների, և Գերմանիայի ու Եվրոպայի հետ մերձեցումը նրա քարոզարշավի կարևոր տարր է․ Известия

Հայաստանը և Գերմանիան ստորագրել են «Երկկողմ գործընկերության ռազմավարական օրակարգի վերաբերյալ» հռչակագիր: Գերմանիայի կանցլեր Ֆրիդրիխ Մերցի խոսքով՝ այս փաստաթուղթը կբացի Երևանի «ուղին դեպի Եվրոպա»: Հանրապետությունը նախկինում նմանատիպ համաձայնագրեր է ստորագրել Եվրամիության և Միացյալ Նահանգների հետ․ գրում է «Известия»-ն։

Փաստաթուղթը միջազգային պայմանագրի կարգավիճակ չունի: Վերջին բաժնում նշվում է, որ նախաձեռնությունների իրականացումը կախված կլինի ռեսուրսների առկայությունից և ազգային օրենսդրության պահպանումից: Ըստ էության՝ համաձայնագրերի պահպանումը մնում է կողմերի բարի կամքի դրսևորմանը։

Լրատվամիջոցի հետ զրույցում AMarkets-ի վերլուծաբան Իգոր Ռաստորգուևը նշել է, որ Հայաստանը տարիներ շարունակ հավասարակշռություն է պահպանել Ռուսաստանի և Արևմուտքի միջև: Սակայն, եթե նայեք թվերին, հռչակագրերն ավելի շատ նման են խորհրդանշական ժեստերի, քան իրական դիվերսիֆիկացիայի պատրաստի ենթակառուցվածքների:

«Այսօր Հայաստանը Ռուսաստանից ստանում է իր գազի մինչև 85%-ը՝ 1000 խորանարդ մետրի համար 165 դոլար գնով, որը ռուսական արտահանման ամենացածր սակագներից է», – նշում է վերլուծաբանը՝ հավելելով, որ հանրապետությունը ներքին արդյունահանում չունի, և տարեկան պահանջարկը գերազանցում է 2.6 միլիարդ խորանարդ մետրը։

Մասնագետի խոսքով՝ գերմանական KfW-ն արդեն ավելի քան 136 միլիոն եվրո է ներդրել արևային էլեկտրակայաններում։ Սակայն նման լուծումները կարող են միայն մասամբ բավարարել պահանջարկը. ջեռուցումն ու արդյունաբերությունը շարունակում են կախված լինել գազից։

Ինչ վերաբերում է բնական գազին, ապա Երևանը նույնպես փորձում է դիվերսիֆիկացնել այն։ Մասնավորապես, երկիրը բանակցություններ է վարում Թուրքմենստանի հետ Իրանի միջոցով 600 միլիոնից մինչև 1 միլիարդ խորանարդ մետր գազի մատակարարման համար՝ փոխանակման համաձայնագրի շրջանակում։ Սակայն այստեղ նույնպես կան սահմանափակումներ։ Նախ, այս ծավալները կծածկեն ներկայիս ներմուծման միայն մեկ քառորդը։ Ավելին՝ անհրաժեշտ է Թեհրանի համաձայնությունը, նոր պայմանագրեր, ինչպես նաև գինն է անհայտ։ Հանրապետության էներգետիկ անկախությունն այժմ կազմում է մոտ 27%։ Ըստ Ռաստորգուևի՝ Բեռլինն ու Բրյուսելը կարող են օգնել էլեկտրաէներգիայի և արդիականացման համար դրամաշնորհների հարցում, բայց նրանք անկարող են փոխարինել տարածաշրջանի հիմնական գազային ենթակառուցվածքը։

«Չնայած Երևանի «էներգետիկ անկախության» ցանկությանը, Մոսկվան դեռ երկար ժամանակ կմնա Հայաստանի էներգետիկ ոլորտում հիմնական խաղացող»,- նշում է վերլուծաբանը։

Քաղաքագետ Քամրան Հասանովը նշում է, որ ռազմավարական գործընկերության նման հռչակագրերի ստորագրումն իսկապես ավելի է մոտեցնում երկրներին, ընդլայնում է համատեղ նախագծերի շրջանակը և ստեղծում է քաղաքական և տնտեսական համագործակցության նոր հնարավորություններ։

«Այնուամենայնիվ, արժե ընդգծել, որ ռազմավարական գործընկերությունն ինքնին չի նշանակում ԵՄ անդամակցության արագացված ուղի։ ԵՄ անդամակցության գործընթացն առանձին, բարդ և բազմափուլ է. այն սկսվում է թեկնածուի կարգավիճակ ստանալով, շարունակվում է երկարատև բանակցություններով և պահանջում է լայնածավալ բարեփոխումների իրականացում», – նշում է նա։

Փորձագետ Արթուր Ավակովի կարծիքով՝  ընդունված հռչակագրերը բացարձակապես կապված չեն Հայաստանի լիարժեք եվրոպական ինտեգրման հետ։

«Փաշինյանի թիմը պատրաստվում է խորհրդարանական ընտրությունների, և Գերմանիայի ու Եվրոպայի հետ մերձեցումը նրա քարոզարշավի կարևոր տարր է։ Հայաստանի ներկայիս կառավարությունը նաև կձգտի իրականացնել «Խաղաղության խաչմերուկը»։ Դրա համար անհրաժեշտ է ոչ միայն Ադրբեջանի և Թուրքիայի համաձայնությունը, որոնք, կարծես, տվել են այն, այլև ԵՄ-ի, Չինաստանի և այլ երկրների մասնակցությունը, որոնք կօգտագործեն կովկասյան հանգույցը»,- նշում է փորձագետը։

Նրա խոսքով՝ Եվրամիությունը ցանկանում է Չինաստանի հետ առևտուր անել Հայաստանի միջոցով, քանի որ ձգտում է Ռուսաստանին բացառել համաշխարհային առևտրից։ Պատահական չէ, որ հայտարարության ստորագրման ժամանակ ԵՄ ներկայացուցիչները շեշտել են, որ ցանկանում են մեծացնել Հայաստանի էներգետիկ անկախությունը Ռուսաստանից՝ Թուրքիայի հաշվին, ինչպես նաև պաշտպանել հայկական տեղեկատվական տարածքը՝ հետևելով Մոլդովայի օրինակին։

«Հայաստանը բոլոր առումներով շատ հեռու է Եվրամիությունից և նույնիսկ դիվանագիտական հարաբերություններ չունի Թուրքիայի հետ։ Այսպիսով՝ նման քաղաքականությունը կարող է շատ վտանգավոր լինել Երևանի համար»,- զգուշացնում է Ավակովը։