Թեև Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության համաձայնագրի ուղղությամբ հավանական է որոշակի առաջընթաց, հիմնական ոլորտներում տարաձայնությունները կբացառեն առաջիկա ամիսներին համաձայնության հասնելու հնարավորությունը՝ պահպանելով ռազմական հանկարծակի էսկալացիայի հեռանկարը, գրել է Stratfor-ը:
Ինչպես նշվել է, Ալիևի վերջին մեկնաբանությունները հիշեցում եղան, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղ համաձայնագրի համար զգալի խոչընդոտներ կան, ինչը նշանակում է, որ հանկարծակի բախումները չեն կարող բացառվել։
Հատկանշական է, որ Բաքուն ավանդաբար նախընտրում է առավել բարենպաստ բնապահպանական պայմաններն՝ ամառվա վերջը և վաղ աշունը, հայկական ուժերի դեմ ռազմական գործողություններ իրականացնելու համար: Թեև առաջիկա ամիսներին ակնկալվում է առաջընթաց սահմանազատման հարցում, այնուամենայնիվ, առկա են երկու այլ հարցեր, որոնք կշարունակեն արգելափակել խաղաղության համաձայնագիրը։
Առաջինն՝ Ալիևի պահանջն է՝ հանել Արցախի մասին ցանկացած հիշատակում Հայաստանի Սահմանադրությունից, անհրաժեշտություն, որն արդեն ընդունում է ՀՀ վարչապետ Փաշինյանը, սակայն քննադատում է ընդդիմությունը՝ որակելով որպես հերթական միակողմանի զիջում Ադրբեջանին։
Տեսականորեն, նրա «Քաղաքացիական պայմանագիր» կուսակցությունը կարող է համեմատաբար արագ ընդունել սահմանադրական փոփոխություններն առանց հանրաքվեի՝ օգտագործելով խորհրդարանում իր երկու երրորդ մեծամասնությունը: Գործնականում, սակայն, Փաշինյանի պատկերացրած հիմնական փոփոխությունները պետք է դրվեն համապետական հանրաքվեի։
Սակայն Փաշինյանը միայն հանձնարարել է օրենսդիրներին և սահմանադրական հանձնաժողովին փոփոխություններ մշակել և հաստատել մինչև 2026 թվականի վերջ: Երկրորդ հիմնական խոչընդոտը վերաբերում է տարածաշրջանային տարանցիկ միջանցքների շահագործմանը, մասնավորապես, այսպես կոչված, «Զանգեզուրի միջանցքին», որը կապում է Ադրբեջանը Նախիջևանին։ Խնդիրն ավելի է բարդացնում տարածաշրջանի խոշոր տերություններին` Թուրքիային, Ռուսաստանին և Իրանին, վրդովեցնելուց խուսափելու Բաքվի և Երևանի ցանկությունը: Այս տերությունները ցանկանում են, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև տարանցիկ գործարքը պահպանի տարածաշրջանային ուժային հավասարակշռությունը և խուսափի առևտրային այնպիսի պայմանների հաստատումից, որոնք մի պետությանը գերակայություն կշնորհեն մյուսներ նկատմամբ։
Վերլուծական հարթակը նաև նշել է, որ չնայած Փաշինյանի կողմից խաղաղության համաձայնագրի հաստատմանն ուղղված հակազդեցությանն, առաջիկա ամիսներին Հայաստանում հեղաշրջում կամ մեծ քաղաքական անկարգությունները քիչ հավանական են:
Գարնանը Փաշինյանի դեմ բողոքի նոր շարժում է ի հայտ եկել՝ Հայաստանի Տավուշի մարզի եկեղեցու բարձրաստիճան պաշտոնյա Բագրատ Գալստանյանի գլխավորությամբ։ «Համարվում է, որ շարժումը պաշտպանվում է ռուսամետ քաղաքական ուժերի կողմից: Այնուամենայնիվ, Հայաստանի նախկին ռուսամետ նախագահներ Ռոբերտ Քոչարյանն ու Սերժ Սարգսյանը մինչ այժմ հրաժարվել են աջակցել կամ մասնակցել դրան՝ հավանաբար կասկածելով շարժման հաջողության վրա, թեև նրանց որոշ կողմնակիցներ միացել են: Փաշինյանի դեմ ներքին ընդդիմությունը կարող է մեծանալ, քանի որ նրա քննադատները շարունակում են ծաղրել խաղաղության համաձայնագրի հասնելու նրա ջանքերը՝ որակելով դրանք որպես միակողմանի զիջումներ։
Ռուսաստանը, հավանաբար, կուժեղացնի Փաշինյանի կառավարությունն ապակայունացնելու և ռուսամետ քաղաքական ղեկավարությանը իշխանության բերելու իր ջանքերը», – նշվել է հոդվածում։
Միևնույն ժամանակ հավելվել է, որ Ադրբեջանի ավելի մեծ և ավելի հագեցած զինուժը, ինչպես նաև նրա հզոր, նավթադոլարներով սնվող տնտեսությունը, Բաքվին հնարավորություն է տալիս ակտիվացնելու սադրիչ գնդակոծությունները և սպառնալ ռազմական էսկալացիայով, քանի դեռ Հայաստանը չի համաձայնել իր պայմաններին: Խաղաղության գործարքի խոչընդոտների թվում Փաշինյանի կառավարության դեմ հեղաշրջում հրահրելու ամենահավանական զիջումը վերաբերում է «Զանգեզուրի միջանցքի» շահագործմանը։ Մասնավորապես, միջանցքի ադրբեջանական բեռնափոխադրումների և ուղևորների օգտագործումը վերահսկելու համար անվտանգության ոչ համարժեք միջոցների վերաբերյալ մտահոգությունները կարող են ստիպել զինվորականներին կարծել, որ դա կարող է խաթարել Հայաստանի կարողությունը պաշտպանելու իր հարավային Սյունիքի մարզը: Անվտանգ լուծում գտնելու համար Փաշինյանի կառավարության վրա ներքաղաքական ճնշումն ավելի քիչ հավանական է դարձնում բեկումն այս տարի։
