ՀՀ բանակը Global Firepower-ի վարկանիշում 9 տարում 28 հորիզոնականով նահանջ է արձանագրել. ի՞նչ վիճակ է տարածաշրջանի մյուս երկրներում

ԱՄՆ-ում գտնվող Global Firepower միջազգային վերլուծական անկախ կենտրոնը սկսած 2005 թվականից յուրաքանչյուր տարի հրապարակում է աշխարհի բանակների հզորության վարկանիշը:  Պաշտոնական գործարկման սկզբում կենտրոնը դիտարկել է 25 համաշխարհային ռազմական ուժերի, մինչդեռ այսօր երկրների թիվը հասել է 145-ի:

Վարկանիշը հաշվի է առնում մի շարք գործոններ, այդ թվում՝ յուրաքանչյուր երկրի ունեցած ռազմական տեխնիկայի և զորքերի քանակը, սարքավորումների բարդության ծավալը, ինչպես նաև նրանց ֆինանսական վիճակը, աշխարհագրությունը և հասանելի ռեսուրսները: Հատկանշական է, որ վարկանիշն անտեսում է միջուկային հարված հասցնելու երկրի կարողությունը: Այժմ այն կիրառում է ավելի քան 60 գործոն, որոնք նպաստում են Power Index-ի գնահատմանը (ցածր միավորները ցույց են տալիս ավելի ուժեղ ռազմական հնարավորություններ)։ Ինչ վերաբերում է վերջնական վարկանիշներին, GFP-ի բանաձևը տարեցտարի փոխվում է՝ ներառելով նոր գործոններ կամ հեռացնելով ոչ արդիականները:

Հայաստանը ևս ներառված է Global Firepower-ի վարկանիշային աղյուսակում։ Ընդ որում՝ 2015-ից 2024 թվականների ընթացքում ՀՀ բանակի հզորությունը նվազել է առնվազն 28 կետով։ Եթե ՀՀ-ն 2015 թվականին 123 երկրների շարքում 74-րդն էր, ապա 2024-ին՝ 145 երկրնից 102-րդն է։ Երկրի ցուցանիշն ավելի բարենպաստ է եղել նույնիսկ 2021 թվականին, երբ այն 139 պետությունների շարքում զբաղեցրել է 100-րդ հորզոնականը։ Դիտարկվող ժամանակահտվածում ՀՀ ԶՈւ-ն ամենթույլ  վիճակում եղել է 2020 թվականին։ Այն 138 երկրների շարքում եղել է ընդամենը 111-րդը։ Մինչդեռ հարևան Ադրբեջանը 2020 և 2021 թվականներին զբաղեցրել է 64-րդ հորիզոնականը։ Այդուամենայնիվ, եթե 2015-ին 123 երկրներից Ադրբեջանը 63-րդն էր, ապա 2024-ին 145 պետությունների շարքում այն 59-ն է՝ տարիների միջակայքում պարբերաբար բարելավելով կամ վատթարացնելով իր դիրքերը։ ՀՀ-ի հարևան պետություններից ամենահզորը ողջ դիտարկվող ժամանակահատվածում Թուրքիան է։ Տարիներ շարունակ երկրի բանակը եղել է հզորագույն 10 բանակների թվում (2015-2019 թթ)։ Թեև 2020 թվականից ի վեր այն մի փոքր զիջել է իր դիրքերը հայտնվելով 13-րդ, ապա՝ 11-րդ հորիզոնականում, 2024-ին Թուրքիան կրկին տասնյակում է․ այն 8-րդն է։  Ըստ միջազգային վերլուծական կենտրոնի տվյալների՝ Իրանի բանակը ՀՀ հարևան պետություններից զիջում է միայն Անկարային։ Այն 9 տարիների ընթացքում ներառված է եղել առաջատար  25 պետությունների շարքերում՝ զբաղեցնելով  23, 21, 17, 12 հորիզոնականները։ Այժմ Իրանի բանակը 14-րդ հոզորագույն բանակն է 145-ից։ Ինչ վերաբերում է Վրաստանին, ապա այն 2015-ից 2024 թվականների ընթացքում վատթարացրել է իր դիրքերը։ Եթե 2015-ին այն 75-րդն էր 123 պետությունների շարքում, ապա 2024-ին 84-ն է 145-ից։ Սակայն սա դիտարկվող ժամանակահտվածում երկրի վատագույն արդյունքը չէ․ պետությունը 2021-ին զբաղեցրել է 92-րդ հորիզոնականը։

Տարիներ շարունակ վարկանիշային աղյուսակը գլխավորել են ԱՄՆ-ն, ՌԴ-ն, Չինաստանը։

 

Տարեթիվ	Ներառված երկրների քանակ	Հայաստան	Ադրբեջան	Վրաստան	Թուրքիա	Իրան
2024	145	102	59	84	8	14
2023	145	94	57	85	11	17
2022	140	97	63	88	13	14
2021	139	100	64	92	11	14
2020	138	111	64	89	11	14
2019	137	96	52	85	9	14
2018	136	84	53	82	9	12
2017	133	93	58	82	8	21
2016	126	74	64	75	10	23
2015	123	74	63	75	10	23