Ադրբեջանի կայծակնային հարձակումից մեկ տարի անց ՀՀ-ի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիրը դեռ անհասանելի է թվում, գրել է France 24-ը:
Ադրբեջանն ու Հայաստանն այս տարվա սկզբին պայմանավորվել են սահմանել 12 կիլոմետր սահման, սակայն ի հայտ են եկել տարաձայնություններ: Մինչ անցյալ տարի համաշխարհային առաջնորդները հանդիպում էին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում, Ադրբեջանը արագորեն գրավել է Արցախը, որի 120,000 էթնիկ հայ բնակչությունը փախել է Հայաստան: Թուլացած և դառնացած ավանդական աջակցող Ռուսաստանի կողմից աջակցության բացակայությունից՝ ՀՀ-ն ամիսներ անց բանակցություններ է սկսել Ադրբեջանի հետ հարաբերությունների կարգավորման շուրջ: Մինչ հայկական սփյուռքում ոմանք ձգտում էին պատժել Ադրբեջանին այն բանի համար, որը որակում են որպես էթնիկ զտումներ, արևմտյան կառավարությունները կենտրոնացել են խաղաղության համաձայնագրի ձեռքբերման վրա՝ հույս ունենալով խուսափել նոր պատերազմից:
Հայաստանի և Ադրբեջանի բարձրաստիճան դիվանագետները կրկին այցելել են ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեա, այս անգամ ոչ թե փոխադարձ մեղադրանքների, այլ՝ իրենց արևմտյան գործընկերների հետ բանակցությունների համար։ Միացյալ Նահանգները և Ֆրանսիան եղել են դիվանագիտական ջանքերի առաջնագծում: Երկու երկրներն էլ պնդում են, որ հավատարիմ են խաղաղությանը՝ չնայած առկա խոչընդոտներին: «Հայաստանը բազմիցս դրսևորել է իր անկեղծ հույսն ու վճռականությունը՝ հասնելու տարածաշրջանում արդար և երկարատև խաղաղության՝ երկու երկրների միջև հարաբերությունների հաստատմամբ՝ նրանց ինքնիշխանության և տարածքային ամբողջականության հարգման հիման վրա», – նշել է Փարիզում ՀՀ դեսպան Հասմիկ Տոլմաջյանը։ Հայաստանը ցանկանում է համաձայնագիր ստորագրել, սակայն Ադրբեջանը դեմ է, «օգտագործելով հայտնի դիվանագիտական սկզբունքը, որ ոչինչ համաձայնեցված չէ, քանի դեռ ամեն ինչ համաձայնեցված չէ», նշել է ադրբեջանցի վերլուծաբան Թոգրուլ Ջուվարլին: Փարիզում Ադրբեջանի դեսպան Լեյլա Աբդուլաևան նշել է, որ երկու կողմերը համաձայնության են եկել խաղաղ պայմանագրի նախագծի կետերի 80 տոկոսի շուրջ։
«Սակայն չլուծված հարցերը, չի կարելի «գորգի տակ մտցնել»: Ադրբեջանը ցանկանում է, որ Հայաստանը տրամադրի միջանցք դեպի իր էքսկլավ՝ Նախիջևան: Այն նաև ցանկանում է, որ Հայաստանը իր սահմանադրությունից հանի Արցախի հետ միավորվելու հայտարարված նպատակը: Արևմտյան որոշ դիվանագետներ թերահավատություն են հայտնել Ադրբեջանի պահանջի վերաբերյալ՝ նշելով, որ Հայաստանում սահմանադրական փոփոխությունները պահանջում են հանրաքվե՝ երկար, անորոշ գործընթաց, որը Ադրբեջանին պատրվակ կտա չստորագրելու խաղաղության համաձայնագիրը:
Պոտենցիալ թափը ավելացնում է COP29-ը՝ ՄԱԿ-ի կլիմայի փոփոխության ամենամյա բանակցությունները, որոնք համախմբում են պաշտոնյաների ամբողջ աշխարհից, որը տեղի կունենա նոյեմբերին Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում: Վաշինգտոնում Սենատի Արտաքին հարաբերությունների հանձնաժողովի նախագահ, սենատոր Բեն Քարդինը ճնշում է գործադրել Ադրբեջանի ղեկավար Իլհամ Ալիևի վրա՝ ազատ արձակելու քաղբանտարկյալներին և հայ կալանավորներին COP29-ից առաջ, մի իրադարձություն, որը, ըստ նրա, «պետք է ուղեկցվի պարտավորություններով և ակնկալիքներով»:
