Նրանց միակ «հանցագործությունը» հայկական ինքնությունն է. Le monde-ի անդրադարձը հայ պատանդներին
Նրանք գերեվարվել են 2023 թվականի սեպտեմբերին՝ Արցախում Ադրբեջանի կայծակնային հարձակման ժամանակ։ Ադրբեջանի մայրաքաղաք Բաքվում սկսվել է 16 հայ բանտարկյալների, այդ թվում՝ ԼՂ-ի ութ նախկին ղեկավարների դատավարությունը։
Նրանց մեղադրանքները ներառում են «ահաբեկչություն», «անջատողականություն» և «ռազմական հանցագործություններ», գրել է Le monde-ն:
Ադրբեջանական լրատվամիջոցները հրապարակել են նկարներ, թե ինչպես են ձերբակալվածներին ոստիկանական շարասյունը տանում զինվորական դատարան։ Դատավարությունը դռնփակ չէր անցկացվում, սակայն միջազգային դիտորդներին կամ օտարերկրյա լրատվամիջոցներին մուտքն արգելված էր: Ամբաստանյալների թվում են Լեռնային Ղարաբաղի երեք նախկին նախագահներ՝ Արայիկ Հարությունյանը, Արկադի Ղուկասյանը, Բակո Սահակյանը: Խորհրդարանի վերջին ղեկավար Դավիթ Իչխանյանը, նախկին արտգործնախարար և նախագահի խորհրդական Դավիթ Բաբայանը, գեներալ Դավիթ Մանուկյանը, պաշտպանության նախկին նախարար Լևոն Մնացականյանը և միլիարդատեր Ռուբեն Վարդանյանը նույնպես քրեական հետապնդման են ենթարկվում:
Ահաբեկչության, մարդկության դեմ հանցագործությունների և Ադրբեջանի դեմ հանցագործությունների մեջ մեղադրվող Վարդանյանը, ում դատելու են առանձին, մերժել է իրեն առաջադրված բոլոր մեղադրանքները։ Առաջին նիստի նախօրեին նա իր ընտանիքի տարածած հայտարարության մեջ բողոքել է, որ ինքը բավարար ժամանակ չի ունեցել իր պաշտպանությունը նախապատրաստելու համար:
«Ես դեռ հնարավորություն չեմ ունեցել կարդալու պաշտոնական մեղադրական եզրակացությունը»,- պարզաբանեց նախկին ղեկավարը, ով հավելել է, որ ավելի քան 470 օր անցկացրել է բանտում, որից 340-ը՝ մեկուսարանում, 23-ը՝ կարգապահական խցում։
Նա վերահաստատել է իր «լիակատար անմեղությունը և հայրենակիցների անմեղությունը» և իր «պահանջը՝ անհապաղ դադարեցնել քաղաքականացված այս գործը»: Ընդհանուր առմամբ՝ Վարդանյանին սպառնում է 42 մեղադրանք, որոնցից մի քանիսը ցմահ ազատազրկմամբ են սպառնում: Թերթը հիշեցրել է, որ 2023 թվականի սեպտեմբերին, Բաքուն ստացել է Լեռնային Ղարաբաղի ամբողջական վերահսկողությունը ռազմական հարձակման հետևանքով, որը ստիպել է մոտ 100,000 հայ բնակիչների փախչել: Հայերը մտավախություն ունեն, որ այսօր Ադրբեջանի նախագահ Իլհամ Ալիևը օգտագործում է դատավարությունը՝ վրեժ լուծելու և իր իմիջն իր երկրում ամրապնդելու համար։ Լեռնային Ղարաբաղի նախկին պետնախարար, իրավունքների նախկին պաշտպան Արտակ Բեգլարյանը դատավարությունը դատապարտել է որպես «շոու, որը նպատակ ունի նվաստացնելու»։
Փաստաբան և իրավապաշտպան Սիրանուշ Սահակյանը, ով ներկայացնում է հայ բանտարկյալների շահերը Մարդու իրավունքների եվրոպական դատարանում, զգուշացրել է , որ դրանք կարող են հանգեցնել երկարաժամկետ կամ նույնիսկ ցմահ ազատազրկման: Հինգշաբթի իր մտահոգությունն է հայտնել նաև Ֆրանսիայի հայկական կազմակերպությունների համակարգող խորհուրդը։
«Հաշվի առնելով Իլհամ Ալիևի վարչակարգի ավտոկրատական և ռասիստական բնույթն՝այս «դատավարությունների» արդյունքը, ցավոք, կասկածից վեր է», – ընդգծվել է հայտարարության մեջ՝ կոչ անելով «անհապաղ և անվերապահ ազատ արձակել» բանտարկյալներին, ովքեր համարվում են «ապօրինի կալանավորվածպատանդներ»:
«Արցախի Հանրապետության այս հայ քաղաքացիներն անարդարացիորեն հետապնդվում են ահաբեկչություն քարոզելու կեղծ մեղադրանքով, նրանց միակ «հանցագործությունը» հայկական ինքնությունն է», – ավելացրել է կազմակերպությունը։
Վարդանյանի դատավարությունը կվերսկսվի հունվարի 27-ին, իսկ մյուս 15 ամբաստանյալների դատավարությունը՝ երեքշաբթի՝ հունվարի 21-ին: Հունվարի 8-ին Ալիևի մեկնաբանությունները հազիվ թե հուսադրող լինեն հայերի համար։ «Հայկական անկախ պետությունն, ըստ էության, ֆաշիստական պետություն է»,- հայտարարել է նա ադրբեջանական հեռուստատեսությանը տված հարցազրույցում:
Հայաստանի վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանը սա համարել է երկու երկրների միջև նոր հակամարտությունն արդարացնելու հնարավոր փորձ։
