Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև բանակցություններում ներգրավված երկրների
կառավարությունները պետք է Ադրբեջանի նախագահից ստանան Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ հայերի
վերադարձի իրավունքը հարգելու, պաշտպանելու և իրականացնելու կոնկրետ հանձնառություններ.
հայտարարել է Human Rights Watch իրավապաշտպան կազմակերպությունը և նկատել, որ ավելի քան 100,000 էթնիկ
հայ՝ ԼՂ գրեթե ողջ բնակչությունը, վերջին օրերին փախել է:
Իրավապաշտպան կազմակերպությունը ընդգծել
է, որ Ադրբեջանի գործընկերները պետք է պնդեն միջազգային դիտորդական առաքելություն՝
հրապարակայնորեն զեկուցելու Լեռնային Ղարաբաղում մնացած էթնիկ հայերի պայմանների մասին
և բացահայտեն մարդու իրավունքների խախտումները, հատկապես այն խախտումները, որոնք կխաթարեն
էթնիկ հայերի իրենց տները վերադառնալու իրավունքը:
«Գործընկեր
կառավարությունները պետք է կոչ անեն Ադրբեջանի իշխանություններին և ուղերձ հղեն երկրի ղեկավարությանը ձեռնարկել էական քայլեր՝
հեշտացնելու վերադարձի իրավունքը՝ կա՛մ կարճատև, կա՛մ երկարաժամկետ այցերի համար: Նրանք պետք է խոստանան,
որ երբ խոսքը վերաբերում է վերադարձի իրավունքին, նրանք չեն ընդունի դատարկ հռետորաբանությունը
և կիսատ-պռատ քայլերը»,– ասել է
Human Rights Watch-ի Եվրոպայի և Կենտրոնական Ասիայի գրասենյակի տնօրեն Հյու Ուիլյամսոնը:
Human
Rights Watcհ-ը շեշտել է, որ նրանք ովքեր նախընտրում են ընդմիշտ
չվերադառնալ, պետք է փոխհատուցում ստանան իրենց ունեցվածքի համար և պետք է կարողանան
հավաքել իրենցից հետո թողած ցանկացած իր, ինչպես նաև մուտք գործել ցանկացած բանկային
հաշիվ, օրինակ՝ կենսաթոշակները ստանալու համար:
«Վերադարձողների համար Ադրբեջանը պետք է ապահովի հայալեզու կրթության
հասանելիությունը և կոնկրետ երաշխիքներ տա՝ պաշտպանելով մարդկանց քաղաքացիական, քաղաքական,
կրոնական և մշակութային իրավունքներն առանց խտրականության իրականացման։ Վերջին մի քանի շաբաթները սարսափելի ժամանակաշրջան
էին Լեռնային Ղարաբաղի էթնիկ հայ բնակչության համար: Ադրբեջանի գործընկերներն այժմ
պետք է ապահովեն, որ Ադրբեջանի իշխանությունները այս տրավման և կորուստը չվերածեն երկարաժամկետ
անարդարության», – ասել է Ուիլյամսոնը։
