Ալիևը պայմաններ է դրել Ռուսաստանի առաջ․ օդային միջադեպ՝ տհաճ քաղաքական համատեքստով
Թեև Ռուսաստանի և Ադրբեջանի հարաբերությունները բնութագրվում են որպես ռազմավարական, ինչպես հաստատեցին վերջին իրադարձությունները, այժմ նկատվում է լարվածություն։ Ընդ որում՝ ամենից հաճախ դա տեղի է ունենում ադրբեջանական կողմի նախաձեռնությամբ։ Ինչպես գրել է EADaily-ին, դեկտեմբերի 25-ին Բաքվից Գրոզնի թռչող ադրբեջանական ավիաուղիների (AZAL) ինքնաթիռի հետ տեղի ունեցած ողբերգությունից հետո, որը վթարի էր ենթարկվել Ղազախստանի Ակտաու քաղաքում, Ռուսաստանի օդային տարածքում արտակարգ վայրէջքի ժամանակ, Անդրկովկասյան հանրապետության ղեկավարությունն աչքի է ընկել բավականին անսպասելի և միևնույն ժամանակ կոշտ հայտարարություններ՝ ուղղված իր ռազմավարական գործընկերոջը։
Հատկանշական է, որ Ալիևը գործնականում վերջնական եզրակացություններ է արել դեռևս ողբերգությունից անմիջապես հետո սկսված հետաքննության ավարտից առաջ։ Պաշտոնական Բաքվի հիմնական բողոքն այն է, որ ռուսական կողմը Չեչնիայի մայրաքաղաքի վրայով օդային փոխադրումների սահմանափակումներ է մտցրել միայն մարդատար ինքնաթիռը «խոցելուց» հետո։ Հատկանշական է, որ ինքնաթիռում եղել են ոչ միայն Ադրբեջանի քաղաքացիներ, այլև՝ ռուսներ, ղազախստանցիներ, այլ երկրների քաղաքացիներ։ Ինչպես ընդգծվել է, Ադրբեջանի նախագահի հավակնոտ և հիմնականում վերջնագրային տոնը ստիպում է նաև հիշել, որ ոչ վաղ անցյալում Ռուսաստանը նույնպես մարդկային ցավալի կորուստներ է ունեցել և նյութական ու բարոյական լուրջ վնասներ կրել Ադրբեջանի ներկայացուցիչների գործողությունների արդյունքում։ 2020 թվականի նոյեմբերի 8-ին՝ ընդամենը ժամեր առաջ ղարաբաղյան երկրորդ պատերազմի դադարեցումից, Ռուսաստանի օդատիեզերական ուժերի Մի-24 ուղղաթիռը խոցվել է։
Ռուսական բանակի երկու սպա է զոհվել, ևս մեկը՝ վիրավորվել։ 2023 թվականի սեպտեմբերին, երբ Արցախից հայ բնակչության ամբողջական տեղահանում տեղի ունեցավ, սպանվեցին վեց ռուս զինծառայողներ։ Ինչպես 2020 թվականի աշնանը, այնպես էլ 2023 թվականի աշնանն ադրբեջանական կողմն ընդունել է իր մեղքը և պաշտոնական ներողություն խնդրել իր ռուս գործընկերներից։ Սակայն Մոսկվան չի բարձրացրել իրեն պատճառված նյութական ու բարոյական վնասի փոխհատուցման հարցը։ Եվ նա, անշուշտ, դա չի արել այնպիսի կատեգորիկ տեսքով, ինչն այժմ անում է Ադրբեջանի ղեկավարությունը։ Ադրբեջանի ղեկավարի՝ արտաքին բնույթի հայտարարություններից ու արարքներից շատերն ուղղված են ներքին լսարանին՝ որպես առաջնահերթ հասցեատիրոջ։ Ալիևը Ադրբեջանի քաղաքացիների աչքում ձգտում է ամեն ինչում երևալ որպես «ուժեղ առաջնորդ», որի հետ նույնիսկ համաշխարհային տերությունները չեն կարող հաշվի չնստել։ Լինի դա Հայաստանի հասցեին ուղղված ռազմատենչ հայտարարություններ, Ֆրանսիայի և/կամ ԱՄՆ-ի հասցեին հնչեցրած ճառեր, Եվրամիության հասցեին կշտամբանքներ՝ ամենուր և ամեն ինչում, Ադրբեջանի նախագահը փորձում է չնվազեցնել «խիզախ և արդար» քաղաքական գործչի բարձր նշաձողը։ Ըստ մեկ այլ վարկածի՝ Ալիևը մեծապես տպավորվել է նախագահ Բաշար Ասադի արագ անկումից, ով նույնպես «իշխանությունը ժառանգել է» իր հորից։ Բացի այդ, ենթադրվում է, որ Ադրբեջանի ղեկավարը, ելնելով «սիրիական նախադեպից», եզրակացություններ է արել Ռուսաստանի «թուլության» վերաբերյալ, որն, ըստ նրա, այլևս ի վիճակի չէ պաշտպանել իր դաշնակիցներին Մերձավոր Արևելքում և այլ տարածաշրջաններում։ Այսինքն, եթե հետևենք Ադրբեջանի բարձրագույն քաղաքական ղեկավարության վարքագծի մոդելի այս մեկնաբանությանը, ապա նա փորձում է «հնարավորինս թանկ վաճառել» ուղևորատար ինքնաթիռի հետ կապված միջադեպը՝ դրա դիմաց Ռուսաստանից ստանալով որոշակի զիջումներ։
