Արդյո՞ք Վրաստանը Ռուսաստանի կեղտոտ գործն է անում՝ Հայաստանին պատժելու համար․ Eurasianet

Ռուսաստանը վաղուց է սննդի և խմիչքի արդյունաբերությունն օգտագործել որպես հարկադրանքի գործիք։ Վերջին երկու տասնամյակների ընթացքում վրացիները նման ճնշման են ենթարկվել։ Եվ հիմա որոշ հայեր կասկածում են, որ Ռուսաստանը նույնն է անում իրենց նկատմամբ, միայն թե այս անգամ Մոսկվան վրացիներին օգտագործում է որպես հարկադիր կատարողներ. գրում է Eurasianet-ը։

Ինչպես նշվել է, վերջին շաբաթներին հայ արտահանողները բազմաթիվ դժվարությունների են բախվել Վրաստանի տարածքով Ռուսաստան ուղղված ալկոհոլային խմիչքներ տեղափոխելիս, մասնավորապես՝ վրացի պաշտոնյաների կողմից ուժեղացված մաքսային ստուգումների հետ կապված։ Արտահանողները հայտնում են, որ երկարատև ստուգումները և ինքնաբուխ լաբորատոր փորձարկումներն առաջացնում են երկարատև տարանցիկ ուշացումներ և լուրջ ֆինանսական կորուստներ՝ սպառնալով Ռուսաստանի և Բալթյան երկրների շահավետ արտահանման շուկաներ մուտք գործելուն։

Երևանում ոմանք կասկածում են, որ վրացի պաշտոնյաները գործում են Ռուսաստանի հրահանգով՝ հայկական արտահանումը խաթարելու համար։ Նրանք նշում են, որ վերջին երկու տարիների ընթացքում Վրաստանն ու Հայաստանը, ըստ էության, փոխանակվել են աշխարհաքաղաքական դիրքերով. Երևանը երկար ժամանակ Կրեմլի ռազմավարական գործընկերն էր Հարավային Կովկասում, բայց վերջերս փորձել է հեռանալ Մոսկվայից՝ միաժամանակ մերձենալով Միացյալ Նահանգների և Եվրամիության հետ: Նույն ժամանակահատվածում «Վրացական երազանքի» կառավարությունը ճիշտ հակառակն է արել՝ խուսափելով արևմտյան արժեքներից՝ միաժամանակ վերականգնելով կապերը Ռուսաստանի հետ։

Ինչպես նշվել է, Ռուսաստանն ունի իր առևտրային լծակները օգտագործելու պատմություն՝ պատժելու այն, ինչը համարում է աշխարհաքաղաքական անհնազանդություն: Վրացիները պետք է սա ավելի լավ իմանան, քան տարածաշրջանում ցանկացած ուրիշը:

Չնայած Հայաստանի մտահոգություններին Թբիլիսիի դրդապատճառների վերաբերյալ՝ վրացական իշխանությունները զուսպ են այս հարցը քննարկելիս: Վրաստանի եկամուտների ծառայության ներկայացուցիչները, որը մաքսային գործունեությունը վերահսկող հիմնական գործակալություն է, հերքել են քաղաքականության կամ գործելակերպի որևէ փոփոխություն։

«Ոչ մի արտասովոր բան տեղի չէր ունենում, պահպանվում էին ստանդարտ մաքսային ընթացակարգեր», – Eurasianet-ին հայտնել է գործակալության ներկայացուցիչը։ «Որոշ բեռնատարներ արդեն լքել էին երկիրը, իսկ մյուսները պետք է շուտով մեկնեին։ ՀՀ էկոնոմիկայի նախարարն ինքն է հայտարարել, որ բացատրություն կտրվի։ Մեր կողմից ոչ մի անսովոր բան չկար։ Ոչինչ չի փոխվել, նախկինում գործում էին սահմանային վերահսկողության կանոնավոր ընթացակարգեր և շարունակվում են սովորականի պես», – ընդգծել է ներկայացուցիչը։

Միևնույն ժամանակ՝ մայիսի 15-ին ռուսական «Իզվեստիա» թերթը հրապարակել է վրացական և ռուսական գործարար ներկայացուցիչների միջև Մոսկվայում կայացած հանդիպման մասին հաղորդագրություն։ Ըստ որոշ տեղեկությունների՝ քննարկումները շոշափել են վրացական արտադրանքի, այդ թվում՝ կոնյակի որակի վերաբերյալ մտահոգությունները։ Հոդվածում նշվել է, որ «վրացական կողմը խոստացել է մոտ ապագայում կազմակերպել նոր լաբորատորիա այս նպատակների համար» և հիշատակվել են Վերին Լարսի անցակետով, որը հայկական արտահանման հիմնական տարանցիկ ուղին է, «վերահսկողության ուժեղացման» ծրագրերը։

Չնայած «Իզվեստիայի» հաղորդագրությունում չի հիշատակել Հայաստանը կամ նրա արտադրանքը, այն համընկնում է վրացական սահմանին շարունակվող ուշացումների հետ։ Հայկական խմիչքների որակի թերությունների մասին մեղադրանքները նորություն չեն ռուսական շուկայում։

Վրացական լրատվամիջոցները հայտնել են Հայաստանից սահմանային երթևեկության զգալի անկման մասին։ Ապրիլին Հայաստանից Վրաստանի միջով ցամաքային տարանցումը նվազել է 20.3 տոկոսով՝ համեմատած 2024 թվականի նույն ամսվա հետ, մինչդեռ բեռների ընդհանուր ծավալը նվազել է 30.2 տոկոսով: Սահմանային ստուգումների ընթացակարգերը, այդ թվում՝ տեղում լաբորատոր ստուգումները, ըստ տեղեկությունների, գործում են մոտ մեկուկես ամիս: