Կանադան մեծացնում է իր դիվանագիտական պրոֆիլը Կովկասում,
քանի որ ներքին և արտաքին քաղաքականության նկատառումները Օտտավային մղում են Լեռնային
Ղարաբաղի հակամարտության խորքերը: Այս մասին գրում է Eurasianet պորտալը։
Ակնկալվում է, որ Կանադայի արտաքին գործերի նախարար Մելանի Ջոլին կմասնակցի սեպտեմբերին
Երևանում Կանադայի դեսպանատան բացմանը։ Կանադան նաև պատրաստվում է դառնալ երրորդ կողմի
առաջին պետությունը, որը կմիանա Հայաստանում ԵՄ առաքելությանը (EUMA), որի շրջանակներում
անզեն դիտորդները վերահսկում են իրավիճակը հայ-ադրբեջանական սահմանի երկայնքով: Առաքելությունը
ձգտում է «նպաստել մարդկանց անվտանգության պահպանմանը Հայաստանի՝ հակամարտություններից
տուժած տարածքներում», ինչպես նաև նպաստել հայ-ադրբեջանական հարաբերությունների բարելավմանը:
Կանադայի դիտորդները ներգրավվելու են Կանադայի թագավորական հեծյալ ոստիկանության շարքերից,
նշում է պորտալը, հղում անելով սեփական աղբյուրին։
Կանադայի հետաքրքրությունը Հարավային Կովկասի անվտանգության հարցում, կարծես, կապված
է Թուրքիայի հետ շարունակվող դիվանագիտական վեճի հետ: Կանադացի պաշտոնյաները հայտարարել
էին ԵՄ դիտորդական առաքելությանը միանալու իրենց որոշման մասին Լիտվայում ՆԱՏՕ-ի տարեկան
գագաթնաժողովից մի քանի օր անց, որտեղ Օտտավան, ըստ տեղեկությունների, վերսկսել է բանակցությունները
Թուրքիայի հետ կանադական պաշտպանական տեխնոլոգիաների արտահանման վերաբերյալ: Կանադան
չեղյալ էր հայտարարել Թուրքիա ռազմական արտահանումները 2021 թվականին՝ «արժանահավատ
ապացույցներ» ստանալուց հետո, որ Թուրքիան Ադրբեջանին է փոխանցել կանադական արտադրության
տեխնոլոգիա, որն այնուհետև մեծ ազդեցություն է ունեցել 2020 թվականի Լեռնային Ղարաբաղի
պատերազմի ժամանակ։ «Դա համահունչ չէր Կանադայի
արտաքին քաղաքականությանը, ոչ էլ Թուրքիայի կողմից տրված վերջնական օգտագործման երաշխիքներին»,
– ասել է Կանադայի նախկին արտգործնախարար Մարկ Գարնոն:
Շվեդիայի՝ ՆԱՏՕ-ին անդամակցելուն աջակցելու դիմաց Թուրքիան ՆԱՏՕ-ի իր դաշնակիցներից,
ներառյալ Կանադան, պահանջում է դադարեցնել պաշտպանական տեխնոլոգիաների էմբարգոն:
Reuters-ի հաղորդագրության մեջ նշվում է, որ անանուն թուրք պաշտոնյան ասել է, որ ՆԱՏՕ-ի
դաշնակիցների կողմից անընդունելի է միմյանց նկատմամբ արտահանման սահմանափակումներ կիրառելը:
2020 թվականին մարտական գործողությունների ընթացքում հայկական ուժերը խոցել են թուրքական
արտադրության TB2 Bayraktar անօդաչու թռչող սարքը, որը համալրված էր Նիկոլ Փաշինյանի
նշած «գերժամանակակից օպտիկական միավորով, որն արտադրվել էր Կանադայում»։ Բաղադրիչն
իսկապես MX-15D թիրախավորման համակարգն էր, որը պատրաստված էր կանադական պաշտպանական
արտադրող L3 Harris Wescam-ի կողմից: «Դա համակարգի ուղեղն է», – Eurasianet-ին ասել
է Թուրքիայում Կանադայի նախկին ռազմական կցորդ Քրիս Քիլֆորդը:
Առանց բավարար հակաօդային պաշտպանության՝ հայկական զինուժը մեծ կորուստներ է կրել ադրբեջանական
օդուժի հարձակումներից։ Եվ հենց այս կանադական բաղադրիչն էր, որ մեծ նշանակություն
ուներ անօդաչու թռչող սարքերի արդյունավետության գործում։
Կանադան, ինչպես երևում է, հույս ունի, որ միանալով Հայաստանում ԵՄ սահմանների մոնիտորինգի
առաքելությանը, կարող է պաշտպանվել էմբարգոյի վերացման հնարավոր քաղաքական հետևանքներից:
Վարչապետ Ջասթին Թրյուդոյի կառավարությունը չի ցանկանում բարդություններ ստեղծել ՆԱՏՕ-ի
համար՝ պահպանելով էմբարգոն, բայց ոչ էլ ցանկանում է օտարել փոքր, բայց ազդեցիկ ներքին
ընտրազանգվածին՝ երկրում հայկական սփյուռքի համայնքին։
