
Թրամփը կարող է ստվերել Ջիմի Քարթերին և Բիլ Քլինթոնին, եթե վերջ դնի Իսրայել-Պաղեստին հակամարտությանը․ The National Interest
Եթե ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը կարողանա վերջապես վերջ դնել Իսրայել-Պաղեստին հակամարտությանը, դա կամրապնդի նրա ժառանգությունը` «որպես աշխարհի մեծագույն խաղաղարարներից մեկի»․ գրում է The National Interest-ը։
Իր երկրորդ երդմնակալության ելույթում նախագահ Թրամփն իրեն ներկայացրել է որպես համաշխարհային խաղաղարար։ 2025 թվականի հունվարից ի վեր նա պարծենում է վեց պատերազմ դադարեցնելով կամ սառեցնելով։ ԱՄՆ նախագահի դաշնակիցները՝ թե՛ երկրի ներսում, թե՛ արտերկրում, այժմ պնդում են, որ նման ջանքերն արժանի են Նոբելյան ճանաչման։ Այնուամենայնիվ, չնայած այս հրադադարներն ու համաձայնագրերը տպավորիչ են, մեկ հակամարտություն՝ դարավոր իսրայելա-պաղեստինյան հակամարտությունը, բոլորից վեր է։
Եթե Թրամփը կարողանա իսրայելցիների և պաղեստինցիների միջև արժանահավատ խաղաղություն հաստատել, նա ոչ միայն կմիանա Ջիմի Քարթերի և Բիլ Քլինթոնի շարքերին՝ որպես Մերձավոր Արևելքի խաղաղության ճարտարապետների, այլև կարող է ամբողջությամբ ստվերել նրանց՝ ապահովելով Նոբելյան խաղաղության մրցանակը և վերաձևավորելով տարածաշրջանային կարգը։ Վեց հակամարտությունների միջնորդության մասին Թրամփի պնդումն արտացոլում է ինչպես հավակնություններ, այնպես էլ անհավասար նվաճումներ։ 2025 թվականի հունիսին, երբ Իսրայելի կողմից Իրանի միջուկային օբյեկտներին ուղղված ավիահարվածները հանգեցրին Իրանի զանգվածային հակահարվածի, Թրամփը սրեց իրավիճակը՝ ԱՄՆ-ի և Կատարի միջնորդությամբ՝ երկու կողմերին էլ դրդելով ընդունել իրենց 46-ամյա թշնամանքի առաջին ուղղակի զինադադարը։
Այդ ամսվա վերջին Թրամփը միջնորդեց Վաշինգտոնում Կոնգոյի Դեմոկրատական Հանրապետության և Ռուանդայի միջև կնքված համաձայնագրին՝ որակելով այն որպես «փառահեղ հաղթանակ», չնայած փորձագետները զգուշացնում են, որ զինադադարը փխրուն է։
Հուլիսին, երբ Կամբոջայի և Թաիլանդի սահմանային վեճը վերաճեց բախումների, որոնց հետևանքով զոհվեցին տասնյակ մարդիկ և տեղահանվեց 300,000 մարդ, Թրամփը սպառնաց դադարեցնել առևտրային բանակցությունները, եթե մարտերը չդադարեն։ Մի քանի օրվա ընթացքում երկու կառավարություններն էլ համաձայնեցին ԱՄՆ-ի միջնորդությամբ կնքված զինադադարին։
Հարավային Ասիայում մայիսին Պակիստանը հրապարակավ շնորհակալություն հայտնեց Թրամփին Հնդկաստանի հետ զինադադարի միջնորդության համար, չնայած Նյու Դելին մերժեց նրա դերը՝ պնդելով, որ զինադադարը բխել է ռազմական գործողություններից։
Թրամփի ամենաէական հաջողությունը եղավ օգոստոսի 8-ին, երբ Հայաստանի և Ադրբեջանի առաջնորդները Սպիտակ տանը նախաստորագրեցին խաղաղության համաձայնագիրը։ Այդ առիթով Թրամփը հայտարարեց. «Երկար ժամանակ է՝ 35 տարի, նրանք կռվել են, և հիմա նրանք ընկերներ են»։ Երկու առաջնորդներն էլ անմիջապես նրան առաջադրեցին Նոբելյան խաղաղության մրցանակի։
Այլ պատմություններ պակաս հաջողակ են եղել։ Օրինակ՝ Թրամփի ներգրավվածությունը Եգիպտոսի և Եթովպիայի միջև տասներկու տարի տևած Նեղոսի ամբարտակի վեճում դեռևս առաջընթաց չի ապահովել։ Բացահայտորեն կողմ լինելով Կահիրեին՝ Թրամփը զգուշացրել է Ադիս Աբեբային, որ անհրաժեշտ է փոխզիջման գնալ, բայց բանակցությունները մնում են փակուղում՝ անկախ ԱՄՆ-ի ճնշումից։
Այդուամենայնիվ, այս հակամարտություններից ոչ մեկը չի մրցակցում Իսրայել-Պաղեստին հակամարտության պայթյունավտանգ ներուժի հետ։