Ջրի խնդիրը՝ Բաքվի ագրեսիվ քաղաքականության արդարացում

Ջրային պաշարների շահարկմամբ Արցախի հարցի «լուծման» ադրբեջանական պետական քաղաքականության սկիզբը կարող ենք համարել 2012 թվականը, երբ Բաքուն սկսել է ակտիվորեն առաջ մղել հակահայկական «ջրային» քարոզչությունը․ այս մասին հոդված է հրապարակել «Գեղարդ» վերլուծական կենտրոնը։

«Բաքուն հայկական կողմին մեղադրում է Արցախի, Տավուշի ու Սյունիքի հատվածներում ջրային ռեսուրսները դեպի Ադրբեջան «արգելափակելու», ադրբեջանական բնակավայրերն «առանց ջրի թողնելու» և, որ առավել ուշագրավ է, Սևանա լիճը «միայնակ օգտագործելու» համար։

2020-ի 44-օրյա պատերազմից հետո Արցախի 9 ջրամբար և 30 ՀԷԿ անցել է Ադրբեջանի վերահսկողության տակ։ Բացի այդ, 2021-23 թթ․ ադրբեջանական զորքերն օկուպացրել են Սև լճի, Ալ լճերի, Սևանա լիճը սնուցող աղբյուրների ակունքները։

Այսքանից հետո՝ արտաքին լսարանին ուղղված հրապարակումներում Բաքուն սրտնեղում է, թե Հարավային Կովկասի ջրային պաշարների փոքր մասն է միայն իրեն բաժին ընկնում։ Այդ երկրի խորհրդարանի Բնական պաշարների, էներգետիկայի և էկոլոգիայի հարցերով կոմիտեի նախագահը նշել է, թե Հարավային Կովկասի ջրային պաշարների 62 %-ը բաժին է ընկնում Վրաստանին, 28 %-ը՝ Հայաստանին, և միայն 10 %-ն՝ Ադրբեջանին: Հաշվի առնելով, որ տարածաշրջանի խմելու ջրի ամենախոշոր աղբյուրը Սևանա լիճն է, ըստ այդմ՝ ձևակերպումը ենթադրում է նկրտումներ Հայաստանի ինքնիշխան տարածքի նկատմամբ։

2022-ի տվյալներով՝ հարևան երկրներից Ադրբեջան մուտք գործող ջրային ռեսուրսները կազմում են 19-20.3 կմ3: Ջրի տարեկան միջին ծավալն այդ երկրում 36 մլրդ մ3 է, սակայն ընդամենը 12 մլրդ մ3 է օգտագործվում: Բնական պաշարների միջազգային ինստիտուտի (WRI) կանխատեսմամբ՝ կլիմայի փոփոխության հետևանքով աշխարհի երկրների 1/5-ում մինչև 2040 թվականն ի հայտ կգան ջրի հետ կապված խնդիրներ, և Ադրբեջանի տարածքը նույնպես չորացման վտանգի սպառնալիքի առջև է:

Ադրբեջանական մամուլը 2024-ին շարունակել է ահազանգել մայրաքաղաքում և հարակից շրջաններում ջրի խնդրի առկայության մասին: Կան վկայություններ, որ Ադրբեջանում մի շարք ջրամբարներ ու լճեր յուրացրել են օլիգարխ պաշտոնյաներ, ու դրանք ծառայում են մասնավոր շահերի:

Փաստորեն՝ Ադրբեջանը, չնայած իրավիճակի վատթարացման կանխատեսումներին, իրականում ունի բավարար ջրային պաշարներ, մինչդեռ երկրի հասարակ բնակչությանն այդ ռեսուրսները հասանելի չեն։ Փոխարենը՝ Բաքուն ռազմաքաղաքական նպատակների համար շարունակում է շահարկել «ջրի խնդիրը»՝ ԵԽԽՎ բանաձևերով, զեկույցներով ու մեղադրանքներով արդարացնելու Հայաստանի ու Արցախի դեմ ագրեսիան»,- նշված է հոդվածում։

Հոդվածն ամբողջությամբ՝ սկզբնաղբյուրում։

Հ․Գ․ Լուսանկարում օկուպացված Արցախի Սարսանգի ջրամբարն է։