(մի հարցազրույցի
հետքերով)
Նիկոլի վերջին
հարցազրույցն իր ունիկալ ոճի մեջ էր. անհայրենիք և տգետստախոսություն: Եվ որպեսզի
այս խառը ժամանակներում երեսին ճշմարտությունը ճպպցնող լրագրողների մոտ կրկին
խայտառակ չլինի, նա գերադասեց գրպանային Հանրայինի՝ կոմֆորտ ապահովող, խոսող
գլխին:
Փորձենք միասին
վերլուծել նրա բարբաջանքը՝ ըստ հիմնական թեմաների:
Արցախ
Այո՛, Արցախ Նիկոլի
մտքում, սրտում, խոսույթում չկա: Շուրջ 2 ժամանոց հարցազրույցում խոսք անգամ
չհնչեց Արցախի դեմ ադրբեջանական ագրեսիայի, արցախահայության հիմնախնդիրների, անգամ
Բաքվի բանտերում պահվող Արցախի քաղաքական ղեկավարության մասին: Զրո
սրտացավություն, զրո բարոյականություն, զրո պատասխանատվություն: Ու այն էժան
«կռուտիտը», թե հարցազրույցնարտաքին քաղաքականության մասին է, չի ծածկում Նիկոլի
հոգու և մտքի հսկայական անցքերը, որովհետև այս հարցերն իրականում արտաքին
քաղաքականության հարցեր են:
Բացի դրանից, «Երևանի
զավթումը» օպերացիան հիմնավորելու փորձերի համար նա գտավ ժամանակ:
Գրանադա
Իշխանական
քարոզչամեքենայի՝ Գրանադայի գագաթնաժողովը որպես «Հաղթել ենք» ֆռիկ-շոու
ներկայացնելու ճիգերնայնքան խղճուկ ու դատարկ էին, որ Նիկոլը փորձեց անձամբ մտնել
այդ տապալված թեմայի մեջ: Թե ինչ զավեշտալի է իսպանական այդ քաղաքում տեղի ունեցած
միջոցառման շրջանակներում Հայաստանի մասնակցությամբ ընդունված երկու
հայտարարությունները որպես հաղթանակ ներկայացնելը, շատ է խոսվել և գրվել:
Ավելացնեմ ընդամենը մեկ փաստարկ, որ բավարար ուշադրության չի արժանացել:
Գրանադայի հանդիպումն
առհասարակ այնպիսի տապալում էր, որ կազմակերպիչներն անգամ չեղարկել էին
գագաթնաժողովի եզրափակիչ ասուլիսը՝ այդքան ասելիք չկար պրեսս-կոնֆերանսին սպասող
700 լրագրողներին:
Համաձայնեք, որ եթե
անգամ փոքր հաջողության պատմություն գրանցվեր, PR-ի խրոնիկ կարիք ունեցող ԵՄ
ղեկավարներն առիթը բաց չէին թողնի: Ուստի Գրանադայի շուրջ փաշինյանական աղմուկը
«փոթորիկ մի բաժակ ջրում» շարքից էր:
Հայաստան-ԵՄ-Ռուսաստան
Նիկոլի գեոպոլիտիկ
կռուտիտները հիշեցնում էին դավաճանության վայրում կիսամերկ վիճակում բռնված
սիրուհու պահվածք, ով գործի ամենաթեժ պահին, աչքերը ճպճպացնելով, արտաբերում է՝
«սա այն չի, ինչ դու մտածում ես»: Ջղայնացնելով արջին՝ նապաստակը փորձեց խաղալ նրա
զգայուն զոնաների հետ՝ հայտարարելով փաստացի, որ այս պահին առնվազն Հայաստանը
մտադիր չէ դուրս գալ ԵԱՏՄ-ից և բարձրացնել ռուսական ռազմաբազայի հարցը:
Առավել զավեշտալի էր
«в постели с Брюселем» տեսարանի նիկոլական հիմնավորումը. պարզվում է, այստեղ էլ
են նախկինները մեղավոր, որ 2017թ.-ին ԵՄ-ի հետ ստորագրել էին Համապարփակ և
ընդլայնված գործընկերության մասին համաձայնագիրը՝ CEPA-ն:
Նախ, Փաշինյանի
այսօրվա գեոպոլիտիկ խաղերը ԵՄ-ի հետ բացարձակ կապ չունեն CEPA-ի հետ: Երկրորդ,
CEPA-ն իրականում իմպլեմենտացիայի խայտառակ ցածր մակարդակ ուներ, և ռեալ
ռեֆորմների ու գործողությունների կատարողականը շատ ցածր է: Եվ վերջապես ամենակարևորը.
CEPA-ն Արցախի հարցով երաշխավորում էր ԵՄ-ի կողմից հայանպաստ քաղաքականություն՝
Արցախի ժողովրդի ինքնորոշման իրավունքի ճանաչմամբ և երաշխավորմամբ:
Կարճ ասած, «Սերժի
պատճառով եմ ես լևի գնում, բայց քեզ չեմ դավաճանում» Մոսկվային ուղղված նրա խղճուկ
ուղերձը ոտքից գլուխ ցնորք էր:
Ի դեպ, Սերժի
ժամանակներից սկիզբ առած և հետո բարեհաջող տապալված վիզաների ազատականացման
երկխոսության մեկնարկի մասին ոչ մի խոսք, առավել ևս՝ գործ, չկա:
Նույնքան զավեշտալի
էին Հռոմի ստատուտի կապակցությամբ փաշինյանական բացատրությունները:
Նախ, Ռուսաստանում շատ
լավ գիտեն և արձանագրել են այն փաստը, որ Նիկոլը ներել և ներում է Ալիևին հայերի
նկատմամբ ցանկացած ագրեսիա և ռազմական հանցագործություն: 44-օրյա պատերազմից հետո
Հայաստանի իշխանությունները չեն ձեռնարկել գեթ մեկ քաղաքական քայլ՝ Ադրբեջանին պատասխանատվության
կանչելու, թեպետ առկա էին հսկայական փաստական բազա, միջազգային մեխանիզմներ և
բարենպաստ միջավայր (օրինակ՝ Եվրոպառլամենտի համապատասխան բանաձևերը և ԵԽԽՎ
մոնիտորինգային մեխանիզմները գործադրելու՝ ռուս-վրացական նախադեպը):
Եվ երկրորդ, եթե անգամ
Վ. Պուտինի միջազգային հետապնդման մեկնարկը և Հայաստանի ՍԴ-ի կողմից ստատուտի՝ ՀՀ
Սահմանադրությանը համապատասխան ճանաչելու ժամկետները պարզապես համընկել էին, ապա
բացարձակ խնդիր չէր այդ դեպքում հետաձգել փաստաթղթի վավերացումն ԱԺ-ում: Այս
փաստերը բավարար են պաշտոնական Մոսկվային Նիկոլի «պարզաբանումների»
արժանահավատությունը մերժելու համար:
Գերմանական երկաթե
կանցլեր Բիսմարկը ժամանակին գրում էր. «Ռուսաստանի հետ արժե կա՛մ ազնիվ խաղալ,
կա՛մ ընդհանրապես չխաղալ»: Հայաստանի դոնդողանման «վարչապետի» գեղցի
շուստրիությանը Բիսմարկը դեռ ծանոթ չէր…
Նիկոլի մյուս ստերի
հերձումը, որ հնչել են այդ հարցազրույցում, կշարունակեմ հաջորդ հոդվածում:
ԱՐՄԵՆ ԱՇՈՏՅԱՆ
ՀՀԿ փոխնախագահ
«Նուբարաշեն» ՔԿՀ
12.10.2023թ.
