Ալիևի սպառնալիքների իրականացման դեպքում՝ ՀՀ-ի հարավը կվերածի գորշ գոտու՝ ՌԴ-ի և Ադրբեջանի ռազմական հսկողության ներքո. Foreign Policy
Վրաստանն այժմ խորապես բևեռացված է Ռուսաստանի և Արևմուտքի աշխարհաքաղաքական բաժանումներով: Եթե Վրաստանի դեմոկրատական անկումը շարունակվի, Հարավային Կովկասի մնացած հատվածը կզգա բացասական ազդեցությունը, հատկապես հարևան Ադրբեջանում սողացող բռնապետության և հարևան Հայաստանում ժողովրդավարական կոնսոլիդացիայի մարտահրավերի ֆոնին, գրել է Foreign Policy-ին:
Ինչպես նշվել է, հենվելով երկկողմ դաշինքների իր կենտրոնական ցանցի վրա, որոնցից մեկն էր Վրաստանը, Վաշինգտոնը Խորհրդային Միության փլուզումից ի վեր չունի համահունչ մոտեցում Եվրասիական մայրցամաքի նկատմամբ: Արդյունքն այն է, որ ԱՄՆ դաշնակցային համակարգի կարողությունը՝ դիմակայելու Չինաստանի և Ռուսաստանի ավտորիտար համակարգմանը, թուլանում է: Կոնկրետ պետությունների վրա կենտրոնանալը, առանց ավելի լայն մայրցամաքային մոտեցման և տարածաշրջանային ինտեգրման ծրագրերի, միայն կուժեղացնի տեղական էլիտաներին և կնվազեցնի ԱՄՆ-ի հզորությունն այս դժվար մայրցամաքում, նշվել է հոդվածում:
Մայրցամաքային ռազմավարությունը պետք է ներառի տնտեսական ինտեգրման և կապի խթանումը ենթատարածաշրջանների միջև, ինչպիսիք են Հարավային Կովկասը և Կենտրոնական Ասիան, ինչը նշանակում է խթանել առևտրի և տարանցիկ ուղիների ստեղծումը և դրանց գործունեության հստակ կանոնների սահմանումը: Այդուհանդերձ,
Վաշինգտոնը դեռ պաշտպանողական է խաղում Հարավային Կովկասում։ Ադրբեջանին՝ ավտոկրատ նավթային պետությանը, հաջողվել է դուրս պահել իր տարածքից Արևմուտքին և Ռուսաստանին: Նախագահ Իլհամ Ալիևի բազմակի սպառնալիքները՝ Հայաստանի հարավում Զանգեզուրի արտատարածքային միջանցք բացելու մասին, նպատակ ունեն ստեղծել պատժամիջոցներից պաշտպանված, ցամաքային Միջին միջանցք:
Եթե այս ծրագիրը հաջողվի, ապա Հայաստանի հարավը կվերածի գորշ գոտու ձեռնարկատիրության, որը ռազմական հսկողության կենթարկվի Ռուսաստանի և Ադրբեջանի կողմից: Անթափանցիկ լինելով ԱՄՆ-ի համար՝ դա կմիացնի Ռուսաստանը և Իրանը, ինչը Չինաստանին նոր երթուղի կտա դեպի Անակլիա: Ի լրումն տարածաշրջանում առևտրային և տարանցիկ ուղիների բացմանն ուղղված Վաշինգտոնի դիվանագիտության սաբոտաժին, Բաքուն նաև ծաղրում է Հայաստանի սահմաններին ԵՄ քաղաքացիական դիտորդներին։ Ալիևը և Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինը նաև պաշտպանում են ներգրավվածության տարածաշրջանային ձևաչափերը, որոնք հատուկ նախագծված են եվրատլանտյան ուժերին բացառելու համար:
Ռուսաստանը, ամենայն հավանականությամբ, կփոխհատուցի իր կորուստները Մերձավոր Արևելքում՝ ավելի ուժեղ ջանքեր գործադրելով Հարավային Կովկասում, որտեղ նա կորցնում է դիրքերը Ուկրաինա իր լայնամասշտաբ ներխուժման սկզբից ի վեր:
Կարճաժամկետ հեռանկարում ԱՄՆ նորընտիր նախագահ Դոնալդ Թրամփը կարող է շարունակել Բայդենի բաց ռեգիոնալիզմի և մայրցամաքային կապի քաղաքականությունը։ Սա ենթադրում է խորացնել ԱՄՆ-ի ներկայումս սահմանափակ աջակցությունը Հայաստանի «Խաղաղության խաչմերուկ» նախաձեռնությանը, որը ջանքեր է գործադրում տարածաշրջանային լայն կապի ամրապնդման ուղղությամբ: Սա խոստանում է տնտեսական օգուտներ բերել Հարավային Կովկասին՝ միաժամանակ նվազեցնելով Ռուսաստանի ազդեցությունը տարածաշրջանի վրա։
Այս նախաձեռնությունը կարող է նաև Միացյալ Նահանգներին վերածել եվրասիական կապի առանցքային դերակատարի՝ Վաշինգտոնին տալով թափանցիկ և բազմազան մուտք դեպի Կենտրոնական և Հարավային Ասիա: Այդ նպատակով՝ Թուրքիայի և Հայաստանի սահմանի բացումը կարող է ունենալ տարածաշրջանային և մայրցամաքային լայնածավալ ազդեցություն՝ նվազեցնելով Ռուսաստանի վերահսկողությունը առևտրային և տարանցիկ ուղիների վրա:
Երկարաժամկետ հեռանկարում ԱՄՆ նորընտիր նախագահը կարող է վերաշարադրել նման տարածաշրջանների երկրներին ժողովրդավարական օգնության ձևերը: Ֆինանսավորման հատկացումը, որը նախատեսված է հատուկ միջսահմանային համագործակցություն կառուցելու կամ տարածաշրջանում մասնագիտական ցանցեր զարգացնելու համար, կարող է լուծել Եվրասիայում տարածաշրջանային խզման խնդիրը: Եվ նույնքան կարևոր է, որ ԱՄՆ-ի հովանու ներքո Հայաստանի, Ադրբեջանի և Վրաստանի միջև եռակողմ կառավարման համար քաղաքական և ֆինանսական աջակցություն առաջարկելը Վաշինգտոնին թույլ կտա կանխատեսելի կապ ունենալ Կենտրոնական Ասիայի և Հարավային Ասիայի հետ: Ինչպես ընդգծվել է, Վաշինգտոնը դա արել է հետպատերազմյան Բալկաններում և կարող է դա անել կրկին հետպատերազմյան Կովկասում:
