Ադրբեջանի պաշտոնյաներն օրինականացրել են հայկական կրոնական ժառանգության ոչնչացումը և փոփոխությունը․ USCIRF

ԱՄՆ Միջազգային կրոնական ազատության հարցերով հանձնաժողով (USCIRF) թարմացրել է Ադրբեջանում կրոնի ազատության մասին զեկույցը։ Ինչպես նշվել է, Ադրբեջանում կրոնական ազատության պայմանները մնում են խիստ սահմանափակված։ Ադրբեջանը շարունակում է կիրառել իր դաժան կրոնական օրենքը, որը քրեականացնում է չգրանցված կրոնական գործունեությունը և կառավարությանը վերահսկողություն է տալիս գրանցված կրոնական կազմակերպությունների նկատմամբ։ Ադրբեջանը շարունակում է բանտարկել շիա մուսուլմաններին, ովքեր չեն ճանաչում կառավարության կողմից վերահսկվող մուսուլմանական հաստատություններն ու գործիչներին։

Անկախ քաղաքացիական հասարակության՝ մասնավորապես լրագրողների և մարդու իրավունքների պաշտպանների նկատմամբ Ադրբեջանի կողմից շարունակական ճնշումները հանգեցրել են երկրում մարդու իրավունքների և կրոնական ազատության վերաբերյալ հաղորդումների և հավաստի տեղեկատվության նվազմանը։ Ինչպես ձերբակալված կրոնական, այնպես էլ քաղաքացիական հասարակության գործիչները հաղորդել են իրավապահ մարմինների և բանտային իշխանությունների կողմից կտտանքների, սեռական բռնության, անմարդկային կենսապայմանների և այլ վատ վերաբերմունքի մասին։

Ընդգծվել է, որ Արցախում և հարակից շրջաններում գտնվող հայկական պատմական կրոնական վայրերը շարունակում են մնալ վտանգված՝ Ադրբեջանի կողմից 2020 և 2023 թվականներին տարածքների նկատմամբ վերահսկողություն հաստատելուց հետո։ Ինչպես նշվել է, 2023 թ-ին Ադրբեջանի կողմից իրականացված ռազմական հարձակման ժամանակ ԼՂ-ից բռնի տեղահանվել են մոտավորապես 100,000 հիմնականում քրիստոնյա էթնիկ հայերի: 2024 թվականի հունիսի դրությամբ Caucasus Heritage Watch (CHW)-ն նույնականացրել է ութ ավերված և ևս ութ վնասված կրոնական վայրեր՝ ներառյալ եկեղեցիներ, գերեզմանատներ և այլ արտեֆակտներ:

Ադրբեջանի պաշտոնյաներն օրինականացրել են հայկական կրոնական ժառանգության ոչնչացումը և փոփոխությունը՝ կեղծ կերպով պնդելով, որ այդ ժառանգությունը կովկասյան ալբանական է:

Ադրբեջանի կողմից կրոնական ազատության խախտումները համակարգված և շարունակական են: Կառավարության կողմից կրոնական կյանքի և գործերի լիակատար վերահսկողությունը տեղ չի թողնում անկախ կրոնական պատկանելության, արտահայտման կամ գործունեության համար: Ավելի լայն մարդու իրավունքների հարցերը երկրում լուրջ դժվարություններ են առաջացնում կրոնական ազատության խախտումների փաստագրման համար։

2025 թվականին USCIRF-ը խորհուրդ է տվել Պետքարտուղարությանը պահպանել Ադրբեջանը կրոնական ազատության լուրջ խախտումների հատուկ ցուցակում։ Պետքարտուղարությունն Ադրբեջանին առաջին անգամ ներառել է «Հատուկ դիտարկման» ցուցակում 2023 թվականի դեկտեմբերին։