Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիր ստորագրումն առաջիկա ամիսներին հավանական չէ․ PISM
Հայաստանը և Ադրբեջանը Միացյալ Նահանգների միջնորդությամբ ստորագրել են ապագա խաղաղության համաձայնագրի վերաբերյալ հռչակագիր։ Չնայած նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից ստեղծված ձևակերպմանը, որը նրան ներկայացնում է որպես խաղաղության միջնորդ, հռչակագիրը նորարարական չէ։ Հավանական չէ, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության պայմանագիր կստորագրվի առաջիկա ամիսներին։ Այնուամենայնիվ, հռչակագիրն ընդլայնում է ամերիկյան ազդեցությունը տարածաշրջանում՝ միաժամանակ սահմանափակելով ռուսական ազդեցությունը․ գրել է լեհական The Polish Institute of International Affairs (PISM) թինկ թանկը:
Ինչպես նշվել է, հռչակագրի ստորագրումը կարևոր էր Դոնալդ Թրամփի կերպարի համար՝ ներկայացնելով նրան որպես գլոբալ հակամարտությունները լուծելու ունակ անձնավորություն։ Մի կողմից՝ համաձայնագիրը խթանում էր նրա՝ Նոբելյան խաղաղության մրցանակ շահելու նկրտումները։ Մյուս կողմից՝ այն նրան հավաստիություն է հաղորդում որպես միջնորդ Իսրայելի և ՀԱՄԱՍ-ի, ինչպես նաև Ռուսաստանի և Ուկրաինայի միջև ավելի բարդ հակամարտություններում։ Սակայն Վաշինգտոնում ստորագրված հռչակագիրը ավտոմատ կերպով չի նշանակում, որ Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղություն կհաստատվի։ Այս փուլում դժվար է ասել, թե երբ կկնքվի խաղաղության պայմանագիրը։ Այնուամենայնիվ, հռչակագրի հաջողությունը մեծապես կախված կլինի ԱՄՆ-ի իրական և երկարաժամկետ հանձնառությունից՝ կարգավորելու հայ-ադրբեջանական հարաբերությունները և ստեղծելու Ադրբեջանի երկու մասերը Հայաստանի տարածքով կապող տրանսպորտային երթուղի:
«Այդ պատճառով՝ կարևոր կլինի պահպանել Թրամփի վարչակազմի հետաքրքրությունն ու հանձնառությունը խաղաղության գործընթացում և TRIPP-ի զարգացման գործում։ Սա կարող է նաև հնարավորություն տալ ԱՄՆ իշխանությունների կողմից ավելի արդյունավետ մոտեցման մշակմանը հարևան երկրների՝ Վրաստանի և Կենտրոնական Ասիայի երկրների նկատմամբ»,- նշվել է վերլուծությունում:
Ընդգծվել է, որ ԵՄ-ն, այդ թվում՝ Լեհաստանը, պետք է շարունակի աջակցել Հայաստանի և Ադրբեջանի միջև խաղաղության գործընթացին առաջիկա ամիսներին՝ խրախուսելով կողմերին կատարել Վաշինգտոնի հռչակագրում պարունակվող պարտավորությունները։ Բացի այդ՝ կարող են ներկայացվել նաև կոնկրետ առաջարկներ՝ Հարավային Կովկասի տարածաշրջանում տրանսպորտային երթուղիների զարգացման գործում ֆինանսական և ներդրումային ներգրավման համար։ Սա կարող է արագացնել անհրաժեշտ ենթակառուցվածքների կառուցումը և նպաստել ավելի արագ աճին, իսկ երկարաժամկետ հեռանկարում՝ ԵՄ-ի և ասիական երկրների միջև առևտրին՝ այսպես կոչված, «Միջին միջանցքի» շրջանակներում, որի կարևոր մասը կլինի կովկասյան երթուղին:
