ՌԴ-ի տարածաշրջանային ազդեցությունը հետխորհրդային երկրներում շատ ավելի տոկուն է, քան ակնկալում էին շատ արևմտյան դիտորդներ․ Foreign Affairs
Այն բանից հետո, երբ Ռուսաստանը 2022 թվականի փետրվարին ներխուժեց Ուկրաինա, շատ արևմտյան վերլուծաբաններ և գիտնականներ, ովքեր ուսումնասիրում են հետխորհրդային երկրները, ակնկալում էին, որ այդ երկրների կառավարությունները և հասարակությունը համերաշխություն կհայտնեն Ուկրաինային և կդատապարտեն տարածքները վերադարձնելու Ռուսաստանի փորձերը։ 1991 թվականին Խորհրդային Միության փլուզումից հետո հետխորհրդային երկրները ձգտել են ամրապնդել իրենց անկախությունը՝ կապեր հաստատելով Արևմուտքի և տարածաշրջանային այլ խաղացողների հետ՝ միաժամանակ հիշելով Ռուսաստանի հետ իրենց հարաբերությունները կառավարելու անհրաժեշտությունը. գրել է Foreign Affairs–ը։
Ինչպես նշվել է, ՌԴ նախագահ Վլադիմիր Պուտինը 1999 թվականից ի վեր Ռուսաստանի «մոտ արտերկրի» վրա ազդեցության վերահաստատումը ռազմավարական առաջնահերթություն է դարձրել։ «Գործնականում, սակայն, հետխորհրդային մյուս պետությունների մեծ մասը զգուշորեն խուսափել է դատապարտել ռուսական ագրեսիան: Փոխարենը՝ նրանցից շատերը պրագմատիկորեն չեզոք դիրքորոշում են որդեգրել՝ մտահոգություն հայտնելով հակամարտության վերաբերյալ՝ միաժամանակ հրաժարվելով հրապարակայնորեն դատապարտել Մոսկվային, աջակցել Կիևին ՄԱԿ–ի քվեարկություններում կամ միանալ Ռուսաստանի դեմ արևմտյան պատժամիջոցների ռեժիմին», – նշվել է հոդվածում:
Ինչպես ընդգծվել է, ռուսական առևտրի և ներդրումների որոշ աճը Կենտրոնական Ասիայում ընդլայնել է նախկինում գոյություն ունեցող տնտեսական ցանցերը և աշխատանքային միգրացիայի օրինաչափությունները։ Սակայն տեղեկատվական տեխնոլոգիաների ռուս աշխատողների ներհոսքը Կովկաս՝ որպես արևմտյան պատժամիջոցներից խուսափելու Ռուսաստանի ջանքերի մաս, ավելի անսպասելի էր:
Ըստ Foreign Affairs-ի՝ Ռուսաստանի ազդեցության ճկունությունն արտացոլում է այն ջանասեր աշխատանքը, որը Պուտինը կատարել է նախկին խորհրդային տարածքում ֆորմալ և ոչ պաշտոնական տարածաշրջանային ինստիտուտներ, ցանցեր և գործընկերություններ ստեղծելու և զարգացնելու համար՝ հաճախ փորձելով հակակշիռներ ստեղծել Արևմուտքի աջակցությունը վայելող կազմակերպություններին, ինչպիսիք են ՆԱՏՕ–ն և Եվրամիությունը: Հետխորհրդային այս կազմակերպություններն ու նախաձեռնությունները զգալիորեն մեծացրել են Ռուսաստանի և նրա հետխորհրդային հարևանների միջև հոսող մարդկանց, ապրանքների և նույնիսկ գաղափարների քանակը և ստեղծել դաշինքների և ընդհանուր նպատակների նոր մեխանիզմներ: Նրանք նաև թույլ են տվել Մոսկվային օգտագործել տարածաշրջանային տնտեսական համաձայնագրերը և մատակարարման շղթաները՝ խուսափելու համար արևմտյան պատժամիջոցներից: Սա նշանակում է, որ երբեք այնքան հեշտ չէր լինի, որքան շատ արևմտյան դիտորդներ էին ակնկալում Ռուսաստանին մեկուսացնելը կամ հետխորհրդային երկրներին համոզելը, որ նրանք ավելի լավ կլիներ դուրս գային Մոսկվայի ուղեծրից: Ռուսաստանը կշարունակի զարգացնել իր ազդեցության գոտին հետխորհրդային տարածքում։
Հայաստանում, կարծես թե, հակառակն է տեղի ունենում. թեև հայ հասարակության տնտեսական կապերը Ռուսաստանի հետ շարունակում են ընդլայնվել, Նիկոլ Փաշինյանի կառավարությունը 2024 թվականին հրապարակավ հայտարարել է, որ ՀՀ–ն ուկրաինական պատերազմում Ռուսաստանի դաշնակիցը չէ։ Այդ ժամանակվանից Հայաստանը դադարեցրել է իր մասնակցությունը ՀԱՊԿ–ի գործունեությանը և դուրս է բերել ռուս սահմանապահ զորքերին Երևանի օդանավակայանից։
Չնայած այս հարգանքին՝ Ռուսաստանի տարածաշրջանային ազդեցությունը հետխորհրդային երկրներում շատ ավելի տոկուն է, քան ակնկալում էին շատ արևմտյան դիտորդներ:
