TRIPP-ի մանրամասների վերաբերյալ պարզության բացակայությունը և Իրանի ու ՌԴ-ի դիմադրությունը կարող են բարդացնել հետագա գործընթացը
Վաշինգտոնում կայացած Թրամփ-Ալիև-Փաշինյան գագաթնաժողովը պաշտոնականացրեց ԱՄՆ-ի գլխավորած խաղաղության ուղին Հարավային Կովկասում՝ Մոսկվայի տարածաշրջանային ազդեցության նվազման ֆոնին. այս մասին գրել է Stratfor վերլուծակական կենտրոնը։
Նշվել է, որ համատեղ հռչակագիրը բացահայտել ԱՄՆ-ի կողմից աջակցվող «Թրամփի միջազգային խաղաղության և բարգավաճման ուղին» կամ TRIPP-ը, որը Հարավային Հայաստանի միջոցով կապում է Ադրբեջանը Նախիջևանի անկլավի հետ: Առևտրային տարանցիկ նախաձեռնությունը նախատեսված է աշխարհաքաղաքական զգայունությունները մեղմելու և միաժամանակ պահպանելու Հայաստանի ինքնիշխանությունը: Այնուամենայնիվ, խաղաղության գործընթացը դեռևս կախված է Երևանի զգայուն ներքին որոշումներից, մասնավորապես՝ սահմանադրական փոփոխություններից, մինչդեռ TRIPP-ի գործառնական մանրամասների վերաբերյալ պարզության բացակայությունը և Իրանի ու Ռուսաստանի շարունակական դիմադրությունը կարող են բարդացնել հետագա գործընթացը։
Eurasianet-ը գրել է, որ այժմ Ռուսաստանի՝ Հայաստանի և Ադրբեջանի վրա ռազմավարական ազդեցություն գործադրելու կարողությունը զգալիորեն նվազել է։ Ինչպես նշվել է, Փաշինյանի համար խաղաղության համաձայնագրի ստորագրումը դիվանագիտական առաջնահերթություն է, ինչը նա նկարագրել է որպես նախապայման՝ Հայաստանը տնտեսապես դեպի Արևմուտք վերակողմնորոշելու իր ծրագրի համար՝ Ռուսաստանից հեռու։
Միևնույն ժամանակ, Միացյալ Նահանգները պատրաստվում է ամրապնդել իր դիրքերն ավելի ու ավելի կարևոր ռազմավարական տարածաշրջանում՝ Թրամփի վարչակազմին հնարավորություն տալով առաջ մղել իր աշխարհաքաղաքական առաջնահերթությունները մի քանի ոլորտներում։ Նախ, գործարքը կարող է խթանել Միջին միջանցքի առևտրային ցանցը, որը ԱՄՆ պաշտոնյաները գովազդում են որպես Միջին Ասիայի և Կովկասի պետությունների հետ Միացյալ Նահանգների և Եվրամիության առևտուրը զգալիորեն ընդլայնելու միջոց։
Բացի այդ՝ ԱՄՆ-ի կողմից կառավարվող միջանցքը մեծ հարված կլինի Ռուսաստանին՝ Կովկասի երկարամյա աշխարհաքաղաքական տիրակալին։ Կրեմլը ձգտում էր խաղաղապահ դեր ունենալ ցանկացած միջանցքի շուրջ պայմանավորվածության մեջ, բայց բախվել է ինչպես Հայաստանի, այնպես էլ Ադրբեջանի ուժեղ դիմադրությանը
Իրանը կարող է ավելի մեծ պարտվող լինել։ Միջանցքը կարող է հանգեցնել ԱՄՆ ռազմավարական լսողական կետի ստեղծմանը Իրանի հյուսիսային սահմանից ոչ հեռու: Այն նաև կարող է զգալիորեն խաթարել իրանական առևտուրը:
Իրանի կառավարությունը կտրականապես դեմ է արտահայտվել ցամաքային միջանցքի ստեղծմանը, նույնիսկ Ռուսաստանի կողմից վերահսկվող երթուղու, քանի որ այն սպառնալիք է ներկայացնում Թեհրանի տնտեսական շահերի համար: Տարածաշրջանում ԱՄՆ-ի զգալիորեն ընդլայնված ներկայությունը, անկասկած, կվրդովեցնի Իրանի առաջնորդներին: «Անցյալի փորձը ցույց է տալիս, որ Կովկասում աշխարհաքաղաքական նախաձեռնությունները կարող են խոստումնալից սկզբնական արդյունքներ տալ, սակայն տատանվեն մանրամասների շուրջ տարաձայնությունների պատճառով: 2001 թվականի Քի Ուեսթի խաղաղության գործընթացը, որը ներառում էր Հայաստանն ու Ադրբեջանը և 2009 թվականի հայ-թուրքական դիվանագիտական կարգավորման արձանագրությունները խաղաղության ենթադրյալ համաձայնագրերի իրենց խոստումը չկատարելու ամենաակնառու օրինակներն են», – գրել է կայքը:
