Թեև Թրամփը փորձում է Իրանին բանակցությունների մղել, ԱՄՆ-Իրան միջուկային նոր համաձայնագիրը անհավանական է մնում. Stratfor
Իրանի և ԱՄՆ-ի միջև միջուկային հեռանկարային բանակցությունները դժվար թե առաջընթաց ունենան, եթե դրանք սկսվեն, երկու կողմերի վստահության պակասի և փոխզիջումների գնալու ցանկության բացակայության պատճառով. գրել է Stratfor-ը:
Մարտի 8-ին Իրանի գերագույն առաջնորդ Ալի Խամենեին, արձագանքելով ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կոչին Թեհրանի և Վաշինգտոնի միջև միջուկային բանակցություններ սկսելու վերաբերյալ, հայտարարել է, որ «որոշ ահաբեկող կառավարություններ», որոնք բանակցություններ են փնտրում Թեհրանի հետ, չեն ձգտում «հարցեր լուծել», այլ «նոր պահանջներ են պարտադրում» Իրանին, և որ այդ պահանջները «միանշանակ չեն ընդունվի» Իրանի կողմից: Զարգացումները տեղի են ունենում նաև ամերիկյան լրատվամիջոցների հաղորդագրությունների ֆոնին, թե Թրամփն այս տարվա սկզբին հեռախոսազրույցի ժամանակ անձամբ խնդրել է Ռուսաստանի նախագահ Վլադիմիր Պուտինին օգնել բանակցություններ վարել Իրանի հետ, և որ ռուս ու ամերիկացի պաշտոնյաները քննարկել են այդ հարցը փետրվարի 18-ին Սաուդյան Արաբիայի մայրաքաղաք Էր Ռիադում կայացած հանդիպման ժամանակ:
Միևնույն ժամանակ, Թրամփը նաև վերսկսել է Իրանի վրա «առավելագույն ճնշման» արշավը, որը նա սկսել էր իր առաջին ժամկետում՝ նպատակ ունենալով զրոյի հասցնել Իրանի նավթի արտահանումը: ԱՄՆ-ի և Իրանի պաշտոնյաների միջև ցածր մակարդակի կամ անուղղակի բանակցությունների մասին հրապարակային հաղորդումներ չկան, բացի մեկ ժամ տևած հանդիպումից, որը, ըստ տեղեկությունների, տեղի է ունեցել նոյեմբերին Իլոն Մասկի և ՄԱԿ-ում Իրանի դեսպանի միջև Նյու Յորքում գտնվող նախկին նստավայրում: Որպես Թրամփի վարչակազմի առավելագույն ճնշման արշավի մի մաս՝ Սպիտակ տան պաշտոնյաները քննարկում են ԱՄՆ դաշնակիցներին և գործընկերներին ստուգելու պլանը, որոնք կասկածվում են իրանական նավթը տեղափոխելու մեջ։ Իրանի նախագահը ևս շահագրգռվածություն է հայտնել Միացյալ Նահանգների հետ բանակցությունների վերաբերյալ՝ Իրանի տնտեսությունը խթանելու համար: Իրանի միջուկային ծրագրի ընդլայնման վերաբերյալ անհանգստությունը մղում է Թրամփի վարչակազմին գտնելու խնդիրը դիվանագիտական ճանապարհով լուծելու ուղիներ, սակայն Սպիտակ տունը դեռևս կոշտ դիրքորոշում կպահպանի ցանկացած բանակցություններում: Իրանը վերջին մեկ տարվա ընթացքում զգալիորեն մեծացրել է իր միջուկային գործունեությունը։ Հատկանշական է, որ վերջին երեք ամիսների ընթացքում Իրանը արագացրել է մինչև 60% հարստացված ուրանի արտադրությունը, ինչը շատ մոտ է 90% ստանդարտին, որը սպառազինության մակարդակ է: 2024 թվականի դեկտեմբերին Սիրիայի ղեկավար Բաշար ալ-Ասադի տապալումը և Իսրայելի կողմից ՀԱՄԱՍ-ի և Հեզբոլլահի զգալի թուլացումը Վաշինգտոնում շատերին ստիպում է կարծել, թե տարածաշրջանային վստահված անձանց կորուստը կարող է ստիպել Իրանին զարգացնել, կամ գոնե արագացնել հետազոտությունները միջուկային զենք ստեղծելու ուղղությամբ՝ որպես Իսրայելի և Միացյալ Նահանգների դեմ զսպող միջոց: Իրանի և Միացյալ Նահանգների միջև ցանկացած հիպոթետիկ բանակցություններում Թրամփի վարչակազմը, ամենայն հավանականությամբ, կոշտ դիրքորոշում կընդունի Իրանի միջուկային ծրագրի առանցքային տեխնիկական ասպեկտների վերաբերյալ։ ԱՄՆ-ի պահանջները գրեթե չափազանց բարձր կլինեն Իրանի համար, որպեսզի ընդունի դրանք, եթե նրա տնտեսությունը չվատթարանա այնքան, որ վտանգի ենթարկվի զանգվածային հակակառավարական ցույցեր, որոնք կարող են էկզիստենցիալ վտանգ ներկայացնել Թեհրանի համար:
Իրանի հետ Ռուսաստանի աճող հարաբերությունները կարող են Մոսկվային հնարավորություն տալ դեր խաղալ ԱՄՆ-ի հետ բանակցություններում Թեհրանի մտահոգությունները մեղմելու և զիջումների համար տարբերակներ ստեղծելու գործում: Իրանի ներքաղաքական կայունության վատթարացումը կարող է նաև ստիպել Թեհրանին մեղմել իր բանակցային դիրքորոշումը, բայց դա, ամենայն հավանականությամբ, տեղի կունենա միայն այն դեպքում, եթե Իրանը բախվի դրամատիկ համազգային բողոքի ցույցերի: Թեև Իրանի տնտեսությունը զգալի սթրեսի է ենթարկվում, Թեհրանը, կարծես թե, չի շտապում խոսել ԱՄՆ-ի հետ: Այդուհանդերձ, Միացյալ Նահանգները հուսով է, որ պատժամիջոցների միջոցով իրանական տնտեսության հետագա վատթարացումը Թեհրանին կհասցնի դեպի անդունդ, թեև Իրանը մինչ այժմ ապացուցել է, որ զգալիորեն դիմացկուն է նման ճնշմանը։ Իրանը կարող է դուրս գալ նաև Միջուկային զենքի չտարածման պայմանագրից, ինչը միայն կխորացնի ԱՄՆ-ի և Իսրայելի մտահոգությունը միջուկային ծրագրի հետ կապված Իրանի մտադրության վերաբերյալ: Այնուամենայնիվ, Իրանը, ամենայն հավանականությամբ, կձգտի խուսափել Միացյալ Նահանգների և Իսրայելի հետ լիակատար էսկալացիայից, հատկապես իր տարածաշրջանային վստահված անձանց ցանցի թուլացումից հետո, քանի որ նման հակամարտությունը կարող է վերածվել ավելի էկզիստենցիալ սպառնալիքի Իրանի համար։
