ՀՀ-ն ակտիվորեն փորձում է դիվերսիֆիկացնել իր արտաքին քաղաքականությունը՝ ազդանշաններ ուղարկելով և՛ Արևմուտքին, և՛ ՌԴ-ին․ НГ
Հայաստանի խորհրդարանն անցած շաբաթ ընդունել է օրինագիծ՝ Եվրամիությանն ինտեգրման գործընթաց սկսելու վերաբերյալ։ Նախագծում ուշագրավն այն է, որ տեքստից հանվել է «ժողովրդի միասնական կամք» արտահայտությունը։ Արևմտյան խաղացողները շարունակում էին խոսել երկրի աշխարհաքաղաքական շրջադարձի մասին դեպի ՆԱՏՕ/ԵՄ, իսկ որոշ ռուս պաշտոնյաներ հիշեցրել են Երևանին, որ անհնար է նստել երկու աթոռների վրա՝ լինելով և՛ ԵՄ-ի, և՛ ԵԱՏՄ-ի մաս։ Այս մասին գրել է SIKHA (Թբիլիսի, Վրաստան) հետազոտական ինստիտուտի հիմնադիրն Արչիլ Սիխարուլիձեն Независимая Газета-ում հրապարակված հոդվածում:
Ինչպես նշվել է, հայտնի է դարձել նաև, որ երկիրը հրաժարվել է ստորագրել ՀԱՊԿ-ի ֆինանսավորումը նախատեսող փաստաթուղթ՝ դրանով իսկ շարունակելով սառը պատերազմը նախկին դաշնակիցների՝ հատկապես Մոսկվայի դեմ։ Սա Հայաստանին դուրս կթողնի ռազմական բլոկից գլոբալ աշխարհաքաղաքական խոշոր վերադասավորումների, ինչպես նաև Վրաստանի և Եվրամիության միջև լարվածության պայմաններում: Սակայն, ինչպես նախկինում, այս բոլոր քայլերը, ամենայն հավանականությամբ, քաղաքական ժեստ են՝ ազդանշան աշխարհաքաղաքական հիմնական խաղացողներին, որ Երևանը պատրաստ է սակարկել և չի պատրաստվում վերադառնալ Ռուսաստանից լիակատար կախվածության քաղաքականությանը։
Ըստ հեղինակի՝ Երևանի համար միամտություն կլիներ ապավինել ՆԱՏՕ-ին, ԵՄ-ին, ԱՄՆ-ին, որոնք ոչ միայն ճգնաժամի մեջ են, այլև, ըստ էության, իրական իշխանություն չունեն Հարավային Կովկասում։ Հույսերը, որ Ֆրանսիան կամ Հայաստանի այլ «բարեկամներ» կփոխարինեն Ռուսաստանին, ինչպես և սպասվում էր, պատրանքային էին։ Ուստի՝ օրինագծի ընդունումը քաղաքական ազդակ է, առաջին հերթին, Մոսկվային. «Մենք գնալու տեղ ունենք»։ Բայց նաև Բրյուսելին. «Մենք դեռ այստեղ ենք և սպասում ենք ձեր առաջարկին»: Բայց սա միայն ազդանշան է, քանի որ առանց «ժողովրդի միասնական կամքի», այդ «կամքը» մղելու Արևմուտքի կարողության և համապատասխան աշխարհաքաղաքական գործոնների, Հայաստանի հետ քիչ բան կարող է լինել։
«Աշխարհաքաղաքականությունը, ինչպես էլ նայես, ոչ մի տեղ չի անհետանա և միշտ կխաթարի հայաստանյան արևմտամետ և հակառուսական գործիչների քաղաքական և գաղափարական ծրագրերը։ Երևանը չի կարող փախչել աշխարհագրական շրջափակումից», – նշվել է հոդվածում և հավելվել, որ դեպի Արևմուտք տանող բոլոր ճանապարհները կա՛մ փակված են, կա՛մ անմխիթար վիճակում են։ ՀՀ-ի քաղաքական գործընթացներին ծանոթ վերլուծաբանների մեծ մասը համաձայն է, որ «շրջադարձն» ընդամենը փորձ է դիվերսիֆիկացնելու Երևանի արտաքին քաղաքական տարածքը։
Եթե դիտարկենք այն գործնական քայլերը, որոնք Հայաստանը կարող է ձեռնարկել Եվրամիությանն ինտեգրվելու համար, ապա, իհարկե, պետք է հաշվի առնել երկու գործոն՝ ժողովրդի կամքը և աշխարհագրական պատուհանը դեպի Եվրոպա։ Օրինագծի շնորհիվ՝ պարզ դարձավ, որ չկա ժողովրդի միասնական կամք, և դա կարևոր է, քանի որ ինտեգրումը ենթադրում է ոչ միայն արտաքին, այլև՝ ներքին քաղաքականության հիմնարար վերաֆորմատավորում։ Առանց մեծամասնության աջակցության՝ այն կձախողվի և կանգ կառնի։
Երկրորդ՝ Եվրոպա մուտք գործելու համար անհրաժեշտ է «պատուհան», և այստեղ երկու տարբերակ կա՝ Անկարան կամ Թբիլիսին: Թուրքիայի հետ հարաբերությունների հնարավոր ջերմացման մասին բոլոր խոսակցությունները մինչ այժմ մնում են տեսական մակարդակում՝ առանց գործնական կիրառման։ Հետևաբար, Երևանի արևմտամետ էլիտայի համար լուծումը արևմտամետ Թբիլիսին էր։ Սակայն 2024 թվականի հոկտեմբերի վերջին խորհրդարանական ընտրություններից հետո Վրաստանում հակարևմտյան տրամադրություններն աճել են: Թբիլիսիի և Բրյուսելի այս դիմակայությունը արտացոլվել է նաև հասարակության մեջ։ Ուստի՝ Թբիլիսին այժմ ի վիճակի չէ որեւէ մեկին օգնել Եվրոպայի հետ կամուրջներ կառուցելու հարցում:
Ամփոփելով հոդվածագիրը նշել է, որ Հայաստանն ակտիվորեն փորձում է դիվերսիֆիկացնել իր արտաքին քաղաքականությունը՝ ազդանշաններ ուղարկելով և՛ Արևմուտքին, և՛ Ռուսաստանին, սակայն փաստացի աշխարհաքաղաքական իրավիճակն աշխարհում և տարածաշրջանում բարենպաստ պայմաններ չի ստեղծում երկրի իրական «շրջադարձի» համար։ Ուստի՝ երկրի արևմտամետ քաղաքական էլիտաները կարող են միայն ազդանշաններ ուղարկել և հուսալ, որ ապագայում իրավիճակը կփոխվի հօգուտ իրենց։
