Սիրիան՝ պարտված, Հայաստանը՝ վշտացած. Ռուսաստանը կորցնում է իր վերահսկողությունը Ուկրաինայի պատճառով․ NDTV

Ռուսաստանը և նրա վաղեմի նախկին խորհրդային դաշնակից Հայաստանը հեռանում են իրարից՝ Ուկրաինայի պատերազմի պատճառով Մոսկվայի կողմից չկատարված մի շարք պաշտպանական պարտավորությունների պատճառով. գրել է NDTV-ին։

Հոդվածում նշվել է, որ Արևմտյան Ասիայի ծովեզր ելք չունեցող երկիր Հայաստանը, որը գտնվում է Ադրբեջանի և Թուրքիայի միջև, տասնամյակներ շարունակ զենքի մատակարարման հարցում ապավինել է Ռուսաստանին: Երկիրը հակամարտության մեջ է եղել իր գլխավոր թշնամի Ադրբեջանի հետ Լեռնային Ղարաբաղի տարածքի պատճառով: Նրա թշնամաբար տրամադրված արևմտյան հարևան Թուրքիան լիովին աջակցում է Ադրբեջանին, որը մուսուլմանական մեծամասնությամբ պետություն է, մինչդեռ Հայաստանում բնակչության մեծամասնությունը քրիստոնյաներ են:

Այժմ Հայաստանը զենք է փնտրում Ֆրանսիայում, ինչը մտահոգություններ է առաջացնում Ռուսաստանի մոտ: Հայաստանը հիասթափված է Ռուսաստանի կողմից տարածաշրջանային հակամարտություններում իրեն աջակցելու անկարողությունից:

Ուկրաինայի հետ երեք տարվա պատերազմի պատճառով՝ Ռուսաստանը չի կարողացել օգնության հասնել իր տարածաշրջանային դաշնակիցներին։ Սկզբում այն կորցրել է դաշնակցին Սիրիայում․ Բաշար Ասադի ռեժիմը փլուզվեց Արևմուտքի կողմից աջակցվող ապստամբների կողմից հրահրված քաղաքացիական պատերազմի պատճառով։ Անցյալ շաբաթ Դոնալդ Թրամփն աջակցություն է հայտնել Սիրիայի նոր նախագահին։ Սիրիան, որը Ասադների ընտանիքը ղեկավարում էր ավելի քան հինգ տասնամյակ, Մոսկվայի համար ռազմավարական ամրոց էր։

Ռուսաստանն այժմ ի վիճակի չէ մատակարարել Հայաստանին իր անվտանգության համար անհրաժեշտ զենքը։ Նույնիսկ զենքի պատվերները, որոնց համար Հայաստանն արդեն վճարել է, մնում են չկատարված։ Սա ստիպել է Երևանին ուսումնասիրել այլ տարբերակներ։

Վերջին տարիներին Հայաստանը զենքի մեծ մասի գնման համար դիմել է Ֆրանսիային և Հնդկաստանին։ Մինչդեռ Հնդկաստանի նման բարեկամ երկրից մատակարարումները արժանանում են Ռուսաստանի հավանությանը, Հայաստանի և Ֆրանսիայի միջև զարգացող հարաբերությունները կարմիր դրոշ են Մոսկվայի համար։

Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարար Սերգեյ Լավրովը մայիսի 21-ին համատեղ մամուլի ասուլիս է անցկացրել իր հայ գործընկեր Արարատ Միրզոյանի հետ, որտեղ նա ընդունել է Մոսկվայի կողմից պայմանագրային ուշացումները: Նա այս իրավիճակը բացատրել է, այսպես կոչված, «կոլեկտիվ Արևմուտքի հետ գոյաբանական բախմամբ»:

Նա հավելել է, որ «հայ ընկերները հասկանում են, որ նման պայմաններում մենք չենք կարող ժամանակին կատարել մեր բոլոր պարտավորությունները»։

Զգուշացնելով Հայաստանին Ֆրանսիայի հետ ամրապնդվող պաշտպանական կապերի վերաբերյալ՝ Լավրովը նշել է, որ չնայած Մոսկվան դեմ չէ Երևանի կողմից այլ երկրներից զենք գնելուն, նրա կախվածությունն Արևմուտքից մտահոգություններ է առաջացրել Ռուսաստանում Հայաստանի երկարաժամկետ ռազմավարական ուղղության վերաբերյալ։ Լավրովի դիտողությունը կարևոր է դառնում ոչ միայն Մոսկվայի զենք մատակարարելու անկարողության, այլև այն պատճառով, որ նրա ավանդական կապերը Երևանի հետ արագորեն վատթարանում են։ Չնայած Հայաստանը պաշտոնապես մնում է Ռուսաստանի դաշնակիցը, նրա արագ զարգացող կապերը Արևմուտքի հետ մեծ մտահոգության պատճառ են դարձել Մոսկվայի համար։

Վերջերս Հայաստանը նույնիսկ գործել է ռուսական շահերի դեմ, երբ փաստացի դադարեցրել է իր մասնակցությունը Հավաքական անվտանգության պայմանագրի կազմակերպությանը կամ ՀԱՊԿ-ին, որը Ռուսաստանի գլխավորած անվտանգության հովանոց է նախկին խորհրդային երկրների համար։

Հայաստանը նաև զայրացած է Ղարաբաղում Ռուսաստանի աջակցության բացակայության պատճառով ստեղծված իրավիճակից։ Երևանը մեղադրել է Մոսկվայի խաղաղապահ ուժերին 100,000-ից ավելի էթնիկ հայերի պաշտպանությունը չապահովելու մեջ։ Հայերը փախել են ղարաբաղյան տարածաշրջանից Ադրբեջանի կողմից 2023 թվականին հանկարծակի ռազմական գործողությունից և տարածքի գրավումից հետո։