Ադրբեջանը՝ Եվրոպայի հարավ-արևելյան ծայրամասում գտնվող նավթային պետությունը, հայտնվել է ուշադրության կենտրոնում՝ որպես COP29-ը հյուրընկալող պետություն, գրել է Euronews-ը։ ՄԱԿ-ի կլիմայական կոնֆերանսի անցկացումը Հայաստանի հետ տասնամյակների պատերազմից հետո խաղաղ գործընթաց սկսելու պայմանավորվածության մաս է: Լեռնային Ղարաբաղի տարածաշրջանի շուրջ Հայաստանն ու Ադրբեջանը տասնամյակներ տևած արյունալի պատերազմ են մղել, որը երկու կողմից հանգեցրել է հազարավոր զոհերի և տեղահանությունների: Լաչինը 2020 թվականի ադրբեջանական հարձակումից հետո դարձավ Ադրբեջանի և Հայաստանի միջև միջազգային վեճի թատերաբեմ։2023 թվականին միջազգային կազմակերպությունները, այդ թվում՝ ՄԱԿ-ը, դատապարտել են այն, ինչը իրենք որակել են որպես ադրբեջանական շրջափակում։
2020 թվականի հրադադարից երեք ամիս անց Ալիևը ԼՂ-ում սկսել է բացել ՀԷԿ-եր։ Դա շատ ուժեղ քաղաքական ուղերձ է՝ ցույց տալու ուժ և հաղթանակ։ Ադրբեջանը զբաղված է իր իմիջը կանաչապատելով նոյեմբերին կայանալիք գագաթնաժողովից առաջ:
Լեռնային Ղարաբաղում զարգացումները ծառայում են ինչպես կանաչ օրակարգը առաջ մղելուն, այնպես էլ միջազգային ասպարեզում տարածաշրջանի կարգավիճակի օրինականացմանը։ Սակայն հիդրոէներգիայի զարգացումն առանց համապատասխան գնահատումների կարող է վնասել լեռնային էկոհամակարգերը:
Միևնույն ժամանակ՝ Ռուսաստանի՝ Ուկրաինա լայնամասշտաբ ներխուժումից հետո ԵՄ-ը 2022 թվականի հուլիսին Ադրբեջանի հետ ստորագրել է Փոխըմբռնման հուշագիր՝ ամրապնդելու էներգետիկ կապերը: Ադրբեջանական հանածո գազի ներմուծումը անշեղորեն աճում է։ Ներկայումս Ադրբեջանը մատակարարում է ԵՄ էներգակիրների ներմուծման 4,3 տոկոսը։ ԵՄ-ն ադրբեջանական գազն անվանում է «կայուն և հուսալի» և ակնկալում է, որ մինչև 2027 թվականը ներմուծումը կկրկնապատկվի։ Փոխըմբռնման հուշագրում նշվում է նաև Ադրբեջանի վերականգնվող էներգիայի հզորությունը բարձրացնելու հավակնությունները: Մինչդեռ Եվրախորհրդարանը կոչ է արել էներգետիկ պատժամիջոցներ կիրառել Ադրբեջանի նկատմամբ և կասեցնել փոխըմբռնման հուշագիրը:
2024 թվականի փետրվարին ընդունված բանաձևով խորհրդարանը դատապարտել է «ագրեսիայի քաղաքականությունը, ներառյալ Լեռնային Ղարաբաղի դեմ Ադրբեջանի նախապես ծրագրված ռազմական հարձակումը» և «Լաչինի միջանցքի շրջափակման միջոցով Լեռնային Ղարաբաղում բնակվող հայերի կազմակերպված սովամահությունն ու մեկուսացումը»:
Ադրբեջանում մի քանի քաղաքագետներ հույս են հայտնել, որ կլիմայի համաժողովը բեկում կբերի երկկողմ հարաբերություններում։ Թեև խաղաղության հեռանկարն ավելի մոտ է, քան եղել է տասնամյակների ընթացքում, շատ չլուծված խնդիրներ շարունակում են սպառնալ փխրուն կայունությանը: Երկու երկրների միջև սահմանների գծման նոր ընթացակարգը վիճաբանության ևս մեկ հիմնական աղբյուր է: 2024 թվականի մայիսին տասնյակ հազարավոր մարդիկ բողոքի ցույց են անցկացրել Երևանում՝ Փաշինյանի՝ չորս սահմանամերձ գյուղերը Ադրբեջանին հանձնելու որոշման դեմ։ Հայաստանը հայտարարում է, որ Ադրբեջանը օկուպացնում է իր ինքնիշխան տարածքի մոտ 150 քառակուսի կիլոմետրը։
Կարող է պահանջվել ավելին, քան կլիմայական կոնֆերանսը, որպեսզի երկու ժողովուրդները հասնեն կայուն խաղաղության:
